Crystal meth en cocaïne wereldwijd in opmars

De productie van verdovende en stimulerende middelen wordt betaalbaarder, en de methodes worden sneller en eenvoudiger. Meer mensen injecteren drugs, en behandelingen voor verslavingen schieten tekort. Nieuwe “goedkope en makkelijk te verkrijgen” synthetische drugs leiden tot een diepgaande transformatie van de wereldwijde drugsmarkten. Dat staat te lezen in het jaarlijkse World Drugs Report 2023 van de VN-organisatie voor drugs- en misdaadbestrijding UNODC.

Uit de laatste beschikbare gegevens blijkt dat zowel de teelt van cocaplanten als de totale cocaïneproductie ongekende hoogten hebben bereikt. Ook het wereldwijde aantal cocaïnegebruikers blijft stijgen, tot zo’n 22 miljoen in 2021 - de laatst beschikbare gegevens. Het aantal mensen wereldwijd die drugs injecteren wordt geschat op 13,2 miljoen, een stijging van 18 procent tegenover eerder schattingen.

Alarmerende toename

Volgens het VN-rapport profiteren criminelen van conflicten en wereldwijde crises om de drugsproductie uit te breiden. Het rapport geeft aan dat de aanhoudende oorlog in Oekraïne kan leiden tot een toename van de productie van en handel in synthetische drugs, gezien de bestaande expertise en de opkomende markten in de regio.

West- en Centraal-Europa, Noord- en Zuid-Amerika en Australië blijven de belangrijkste cocaïnemarkten, maar de snelste groei is waar te nemen in Afrika, Azië en Zuidoost-Europa.

Het rapport werpt ook licht op de alarmerende toename van drugsverslaving. In tien jaar tijd is het aantal druggebruikers wereldwijd met 23 procent gestegen tot maar liefst 296 miljoen mensen. Daarvan worstelen naar schatting 39,5 miljoen mensen met mentale aandoeningen gelinkt aan hun drugsgebruik.

Mentale problemen door druggebruik

De stijgende vraag naar behandelingen van druggerelateerde aandoeningen blijft volgens het rapport echter grotendeels onbeantwoord. Slechts een op de vijf problematische gebruikers was in 2021 in behandeling voor druggebruik, de verschillen in toegang tot behandeling tussen de regio’s worden ook steeds groter.

“We zijn getuige van een aanhoudende stijging van het aantal mensen dat wereldwijd lijdt aan mentale stoornissen door drugsgebruik, en de behandeling bereikt niet iedereen die het nodig heeft”, zegt UNODC-directeur Ghada Waly. “We moeten ook harder optreden tegen drugsbendes die conflicten en wereldwijde crises uitbuiten om de teelt en productie van illegale drugs uit te breiden, vooral van synthetische drugs.”

Nieuwe markten

De stijgende vraag en aanbod van cocaïne zal de opkomst van nieuwe markten buiten de traditionele grenzen stimuleren, aldus het rapport.

“De wereld is momenteel getuige van een aanhoudende stijging in vraag en aanbod van cocaïne, die nu wereldwijd wordt gevoeld en waarschijnlijk de opkomst van nieuwe markten buiten de traditionele grenzen zal stimuleren”, benadrukt UNODC in zijn rapport. Verder laten de consumptiecijfers zien dat 20 miljoen mensen ecstasy gebruiken, 22 miljoen mensen cocaïne, en 36 miljoen afhankelijk zijn van amfetaminen. Het gebruik van opioïden en cannabis bedraagt respectievelijk 60 en 219 miljoen.

Verschuivende drugseconomie

In Afghanistan, een van de belangrijkste productiecentra ter wereld, wijzen de inbeslagnames van methamfetamine (meth of crystal meth) op een verschuivende drugseconomie. Afghanistan is momenteel goed voor ongeveer 80 procent van de illegale opiumproductie ter wereld, die wordt gebruikt voor de productie van heroïne. Nu lijkt ook de productie van de synthetische drug methamfetamine daarbij te komen.

De opiumoogst in Afghanistan zal naar verwachting ook aanzienlijk dalen nu de talibanregering een nationaal drugsverbod heeft afgekondigd.

Het rapport voorspelt dat de veranderingen in de opiumproductie in Afghanistan gevolgen zullen hebben voor de opiummarkten wereldwijd. De handel in het uiterst verslavende roesmiddel methamfetamine breidt zich nu al uit tot Zuidwest-Azië en daarbuiten.

Het rapport stelt vragen over de onderlinge verbanden tussen de illegale productie van heroïne en methamfetamine in Afghanistan en of deze twee markten zich parallel zullen ontwikkelen of dat de ene de andere zal vervangen.