Peru zoekt uitweg uit dodelijk conflict rond kopermijn

Las Bambas, een open kopermijn in Challhuahuacho in de Andes, ging begin dit jaar van start, ondanks zwaar protest. Het conflict met de omwonenden bereikte zijn kookpunt in september vorig jaar, toen bij een botsing tussen bewoners en politie 3 doden en 29 gewonden vielen.

Werkgroep

De regering van Ollanta Humala richtte meteen een werkgroep op om de eisen van de bewoners te onderzoeken. Die ging in februari van start, rond vier thema’s: mensenrechten, milieu, duurzame ontwikkeling met overheidsinvesteringen en maatschappelijk verantwoord ondernemen.

Veel heeft de werkgroep nog niet opgeleverd, zeggen de omwonenden van het Quechua-volk, alleen een schadevergoeding voor de families van de drie doden.

Overmorgen (7 september) is er een nieuwe vergadering. Rodolfo Abarca hoopt dat ze nu de echte thema’s gaan behandelen. Hij is voorzitter van het Front voor de Verdediging van de Belangen van de Provincie Cotatambas.

Aanpassingen aan de milieustudie

Het Front eist een onafhankelijke studie over de aanleiding tot het conflict: de aanpassingen die het ministerie van Energie en Mijnbouw heeft aangebracht aan de milieu-impactstudie van het project. Die aanpassingen gebeurden zonder de bevolking te raadplegen, ook al hebben ze gevolgen voor water, bodem en lucht.

Las Bambas plant in een eerste fase een productie van 400.000 ton koperconcentraat per jaar. Er zit naar schatting 7 miljoen ton koper in de grond, naast molybdeen en andere mineralen.

De meest omstreden aanpassing voor de omwonenden is de verhuizing van de filtratiefabriek, die molybdeen van koper scheidt, van Tintaya, in het naburige departement Cusco, naar Fuerabamba, in Cotabambas. De overheid en Las Bambas noemden deze aanpassing “niet significant”, maar volgens experts ging het wel degelijk om een grote aanpassing die een diepere analyse vroeg.

Investeringen versnellen

De aanpassingen waren mogelijk dankzij een nieuwe wet van de regering-Humala, die privé-investeringen wilde versnellen. Hij vereiste niet langer een volksraadpleging bij kleinere, technische aanpassingen aan een milieu-impactstudie.

Voor Las Bambas heeft men deze wet misbruikt, zeggen milieu-ingenieurs aan Convoca, een website voor onderzoeksjournalistiek.

Via de aangepaste milieustudie moest Las Bambas de mineralen ook niet langer via een afgesloten pijpleiding transporteren maar mocht dat via vrachtwagens. Dat leidt tot heel wat stofhinder, zeggen de omwonenden. Het bedrijf zelf zegt aan Convoca dat het “gesloten containers” gebruikt en de weg besproeit voor de vrachtwagens er langs komen.

Chinese hoofdaandeelhouder

De nieuwe president, Pedro Pablo Kuczynski, zei op 28 juli bij zijn eedaflegging dat hij bij elk project de naleving van de milieunormen zou eisen. Ook moet men de mening van alle inwoners over de impact van een project respecteren, zei hij.

Volgens de nationale ombudsdienst zijn er 211 open sociale conflicten in Peru. Daarvan hebben er 150 met mijnbouw te maken.

De mijnbouw speelt een bepalende rol in de Peruaanse economie. Het land is de derde koperproducent en de vijfde goudproducent ter wereld.

Las Bambas is een mijn van de Aziatische reus MMG. Hoofdaandeelhouder daar is het Chinese staatsbedrijf Minmetals, dat meer dan 10 miljard dollar investeerde in zijn eerste Latijns-Amerikaanse project.