Helft van alle aardappelen haalt ons bord niet

De wetenschappers van onderzoeksinstituut Agroscope en ETH Zurich berekenden dat per persoon elk jaar zo’n 300 kilogram perfect consumeerbaar voedsel, zoals yoghurt met een verstreken houdbaarheidsdatum of brood van twee dagen oud, in de vuilnisbak belandt.

Van al dat voedsel blijkt de aardappel het grootste risico te lopen om uiteindelijk niet op het bord van de consument te belanden.

Biologische aardappelen

Voor de studie volgden de onderzoekers de verliezen tijdens de volledige keten: bij de producent, de groothandelaar, de kleinhandel, de verwerker en de consument. Ook werd er gekeken of er een verschil zat op de verliezen van aardappelen die afkomstig zijn uit de conventionele landbouw en aardappelen uit de biologische landbouw.

De onderzoekers analyseerden de data van in totaal 220.000 kwaliteitsmetingen en de gegevens van een enquête over de verspilling van aardappelen die door 2000 gezinnen werd ingevuld.

“De verspilling van aardappelen blijkt ontzettend hoog te zijn”, zegt hoofdauteur Christian Willersinn. “Van het veld tot op het bord wordt 53 procent van de conventioneel geteelde aardappelen verspild. Voor biologische aardappelen stijgt dat cijfer zelfs tot 55 procent”, zegt Willersinn.

Voor verwerkte aardappelen (chips, aardappelvlokken etc.) is het verlies 41 procent voor de aardappelen uit de biologische landbouw en 46 procent voor conventioneel geteelde aardappelen. Het feit dat deze laatste categorie hier hoger scoort is te wijten aan de overproductie van aardappelen, iets dat in de biologische landbouw sowieso minder gebeurt.

Kwaliteitsvereiste

Verliezen gebeuren op alle verschillende niveaus: een kwart van de aardappelen gaat verloren tijdens de productiefase, 12 tot 24 procent gaat verloren bij de groothandelaar tijdens het sorteren en 15 procent gaat uiteindelijk verloren bij de consument.

Biologische aardappelen worden met name bij de consument verspild omdat die de hoge kwaliteitsstandaard heeft en aardappelen met een vreemd uitzicht, een groene kleur of schade aangebracht door de ritnaald of koperworm, vaak weggooit. 

Het feit dat biologisch geproduceerde tafelaardappelen het meest van al verspild worden, is te wijten aan die kwaliteitseis van klanten. “Uiteindelijk heeft de consument dezelfde eisen wat betreft kwaliteit en uitzicht voor beide soorten”, zegt Willersinn, “en biologische aardappelen kunnen minder vaak aan die hoge eisen voldoen dan conventionele aardappelen.”

Impact

Niettegenstaande hun aandeel lager is dan op de andere niveaus, heeft de verspilling in gezinnen de meeste impact omdat de aardappelen daar vooral in de afvalbak of op de composthoop belanden.

Producenten, handelaren en verwerkers recycleren afgekeurde aardappelen en hergebruiken ze vaak nog als dierenvoeder of, op kleinere schaal, in biogascentrales.

Volgens de onderzoekers zou de verspilling van aardappelen verminderd kunnen worden door de planten meer te beschermen tegen de koperworm of meer robuuste variëteiten te kweken die minder vatbaar zijn voor afwijkende vormen. “Deze maatregelen zouden de kwaliteit verhogen en daarmee de verspilling aanzienlijk kunnen tegen gaan.”