Genetisch veranderde rijst leidt tot onrust op Filipijnen

Jon Sarmiento, een boer in de provincie Cavite in het zuiden van Manila, verbouwt verschillende soorten fruit en groenten. Maar hij ziet zijn belangrijkste gewas, rijst, bedreigd. De door de overheid goedgekeurde 'gouden rijst' die verrijkt is met bètacaroteen – dat in het lichaam wordt omgezet in vitamine A – kan zijn bedrijf ruïneren, zegt hij.

Sarmiento is bij Pakisama, een nationale beweging van boerenorganisaties, verantwoordelijk voor duurzame landbouw. "Genetisch veranderde rijst zal het tekort aan vitamine A niet oplossen, want er bestaan al veel andere bronnen van vitamine A. De honger wordt er erger van. En bovendien schaadt het de diversificatie en raken andere gewassen ermee besmet."

Afgelopen week protesteerden boeren bij Bureau voor Plantenindustrie (BPI), een afdeling van het ministerie van Landbouw. Ze gaven aan tegen commercialisering van de rijst en uitgifte van nieuwe vergunningen voor veldproeven te zijn.

Ondervoeding

Het Zuidoost-Aziatische land met 100 miljoen inwoners is de achtste grootste rijstproducent van de wereld en goed voor 2,8 procent van de wereldwijde productie, blijkt uit cijfers van de VN-Voedsel- en Landbouworganisatie (FAO). De Filipijnen waren echter ook de grootste rijstimporteur in 2010, omdat het areaal rijst klein is vergeleken met andere grote rijstproducerende Aziatische landen.

Naast het gebrek aan land voor een grotere rijstproductie, hebben de Filipijnen jaarlijks te maken met minstens twintig tyfoons die gewassen verwoesten, zegt de FAO. Voldoende productie is echter niet de enige drijfveer voor onderzoek naar ggo-rijst. Een grotere zorg voor wetenschappers en beleidsmakers is om basisvoedsel een betere voedingsbron voor de bevolking te maken. Onderzoeksinstituten wijzen erop dat tekorten aan voedingsstoffen ondervoeding veroorzaken, vooral onder arme bevolkingsgroepen.

Volgens het International Rice Research Institute (IRRI) op de Filipijnen is een gebrek aan vitamine A een groot probleem in het land, dat meer dan 1,7 miljoen kinderen treft en een half miljoen zwangere vrouwen en moeders die borstvoeding geven. In de meeste gevallen gaat het om vrouwen in afgelegen gebieden die geen toegang hebben tot voedingsprogramma's van de overheid. Volgens het IRRI kan voldoende vitamine A de kindersterfte in deze gebieden terugdringen met 23 tot 34 procent.

Vanuit dit idee wordt voortdurend onderzoek gedaan naar ggp-rijst, ondanks talloze protesten, inclusief de vernieling van een proefveld met de controversiële transgene rijst in augustus vorig jaar. De protestacties vorige week, die steun kregen van Greenpeace Zuidoost-Azië, keerden zich tegen de veldproeven en de distributie van genetisch veranderde rijs en aubergine.

Vrouwenintimidatie

Monica Geaga van Sarilaya, een organisatie van boerinnen, noemt de komst van genetisch veranderde rijst een "vorm van vrouwenintimidatie." Ze wijst erop dat de kwestie niet alleen boeren aangaat, "maar ook consumenten en moeders die verantwoordelijk zijn voor het huishouden en de gezondheid van hun gezin."

Geaga denkt dat de planten, als genetisch veranderd worden, toxinen vrijgeven die schadelijk zijn voor de menselijke gezondheid. Volgens Greenpeace op de Filipijnen bevatten genetisch veranderde gewassen zoals maïs en rijst "ingebouwde pesticiden" die schadelijk kunnen zijn.

Activisten en wetenschappers die tegen de ggo-rijst zijn, wijzen erop dat de nationale wetgeving al gericht is op het stimuleren van het gebruik van gezonde rijstvarianten die koolhydraten, mineralen, vezels en kalium bevatten. De Nationale Voedingsraad (NNC) op de Filipijnen stelt dat traditionele rijstsoorten zoals bruine, rode en paarse rijst dit soort voedingsstoffen bevatten.