Bengaalse kustbewoners vrezen nog meer klimaatrampen

De overheid besteedt miljoenen aan het beperken van de schadelijke gevolgen van de klimaatverandering. Oprukkend zeewater, steeds intensere cyclonen, opgedroogde rivieren en extreem weer zijn de norm geworden in Bangladesh.

De oogsten van gewassen zouden momenteel 30 procent lager liggen dan vroeger en als het zeewater blijft oprukken in het huidige tempo, staat tegen 2050 naar schatting 16 procent van kustgebieden onder water. Ook wacht volgens onderzoekers ongeveer 18,5 miljoen inwoners van de kustregio's tegen 2050 honger, dakloosheid en armoede als gevolg van de klimaatverandering.

Ondanks de noodzaak de uitstoot van CO2 terug te dringen – CO2-uitstoot wordt algemeen gezien als de belangrijkste oorzaak van de opwarming van de aarde – doen de industrielanden weinig op dit gebied. Tijdens de recente VN-Klimaattop in Doha (Qatar), bleek dat rampen niet voldoende aanleiding zijn tot een bindend akkoord te komen op het gebied van uitstoot.

Mangrovebossen

Bangladesh werkt inmiddels wel zelf aan het beperken van de schadelijke gevolgen van de klimaatverandering. Sinds 2009 werd 260 miljoen euro besteed aan projecten die het land moeten wapenen tegen een ecologische crisis. Een van die projecten betreft het beplanten van de kustregio's, een project dat wereldwijd aandacht trekt vanwege de unieke benadering en duurzaamheid.

In 2009 begon het project als proef, maar inmiddels verschaft het werk aan tachtig landloze gezinnen in het dorp Sonatola in het zuidwestelijke district Barguna. Op staatsgrond die braak lag, worden nu fruit en groenten geteeld. Ook groeien er bomen en wordt er vis gekweekt.

Het district werd uitgekozen omdat het in het verleden getroffen werd door Aila en Sidr, twee van de dodelijkste cyclonen van deze eeuw. Er groeien nu niet alleen fruitbomen, er zijn ook mangrovebossen aangelegd om de kust te beschermen tegen cyclonen. De overheid legde ook dijken aan om het zeewater tegen te houden. Inwoners van de kustregio kregen een stuk land toegewezen, dat ze zelf onderhouden.

Verzilting

Het project bleek een groot succes. De bodem in Naltola, een gebied met een aantal kleine dorpjes waar veel mensen wonen die mochten meedoen aan het project, begon steeds zouter te worden, zeggen wetenschappers. Gewassen wilden er niet meer groeien en boeren zagen hun inkomsten teruglopen. "De vis verdween ook als gevolg van de verzilting. Dit project heeft ons echt geholpen", zegt Shajahan Mallik, een 53-jarige voormalige visser, die nu hoofd is van de commissie van nieuwe landeigenaren.

De 23-jarige Mohammed Jamal Hossain, een andere deelnemer aan het project, zegt dat hij onlangs 95 euro heeft verdiend met de verkoop van vier soorten karpers op de markt in Naltola, een dorp dat op 4 kilometer afstand van de Baai van Bengalen ligt. "Ik had nauwelijks inkomen voordat dit project begon. Nu heb ik een regelmatig inkomen door de verkoop van groenten. En er is hier veel vraag naar vis. Voor de soorten die ik heb, krijg ik een goede prijs."

Jamals buren vertellen soortgelijke verhalen over hun groenten en vis. De fruitbomen zijn nog niet volgroeid. Ze moeten nog twee jaar wachten voordat die vrucht gaan dragen.

Duizenden landloze boeren uit andere dorpen hebben inmiddels aangegeven ook voor land in aanmerking te willen komen. "We zijn van plan het project uit te breiden", zegt Mohammad Abdul Wahhab Bhuiyan, plaatsvervangend commissaris van het district Barguna. De enige manier om aan de enorme belangstelling tegemoet te komen, is volgens hem om het project te kopiëren in de meest kwetsbare regio's elders in Bangladesh.