Zweepslagen en steniging: lijfstraffen weer in opmars onder de taliban

De VN-missie in Afghanistan (UNAMA) lijstte dinsdag in een rapport de gevallen van lijfstraffen op die ze in het land heeft kunnen vaststellen sinds de machtsovername door de taliban op 15 augustus 2021.

Het rapport spreekt van “een heel gamma aan verschillende vormen” van lichamelijke straffen, “waaronder zweepslagen, steniging, in koud water laten staan en het gedwongen scheren van het hoofd”.

Sharia

Het gaat telkens om vonnissen opgelegd door de feitelijke rechterlijke macht of straffen opgelegd door lokale taliban-functionarissen volgens hun interpretatie van de sharia.

Volgens het rapport werden in de afgelopen zes maanden alleen al minstens 274 mannen, 58 vrouwen en twee jongens publiek gegeseld. De redenen daarvoor waren voornamelijk overspel, weglopen van huis, diefstal, homoseksualiteit, alcoholgebruik en drugssmokkel.

Het gaat om een duidelijke toename tegenover dezelfde periode vorig jaar. Na het vertrek van de westerse troepen uit Afghanistan, hadden de nieuwe machthebbers beloofd om hun beleid inzake strafmaatregelen te matigen. De belofte hield echter niet lang stand, want na enkele weken verschenen al de eerste berichten van lijfstraffen.

In november heeft het leiderschap van de taliban rechters dan bevolen om hun interpretatie van de sharia strikt na te leven. De invulling van de taliban van deze verzameling van islamitische regels omvat onder meer publieke executies, afranselingen en amputaties van ledematen voor dieven.

Vergelding

Het rapport beschrijft minstens één openbare executie in het kader van een vergelding, een gebruik beschreven in de sharia. Daarbij kan de familie van een slachtoffer een vergelding aanvragen om de dader van een gewelddelict persoonlijk te straffen. In de afgelegen Farah-provincie werd begin december een man publiekelijk doodgeschoten op beschuldiging van moord, door de vader van het slachtoffer.

Vorige week maakte de viceminister van Justitie van Afghanistan in Afghaanse media bekend dat taliban-rechters sindsdien al 175 vergeldingsaanvragen hebben goedgekeurd, waaronder 79 geselingen en 37 stenigingen.

Steniging

Volgens het VN-rapport is er al minstens één geval geweest waarbij een man en een vrouw gestenigd werden tot de dood erop volgde, omdat ze door de districtsgouverneur beschuldigd werden van overspel.

In een reactie op het rapport zegt de woordvoerder van de taliban-regering, Zabihullah Mujahid, het gerechtssysteem in Afghanistan “versterkt is in vergelijking met het verleden” en dat “rechtvaardigheid is gewaarborgd”. De bezorgdheden omtrent de strenge toepassing van de shariawet noemt hij “ongegrond”.

“De Afghanen weten dat er een voorbeeldige rechtspraak is gekomen, waardoor de veiligheid van het hele land is gewaarborgd, er een transparant rechtssysteem is ingevoerd en er nog steeds inspanningen worden geleverd om dit te versterken”, aldus Mujahid.

“Lijfstraffen zijn een schending van het Verdrag tegen Foltering en moeten ophouden”, zei Fiona Frazer, mensenrechtenchef bij UNAMA, bij de lancering van het rapport. Ze benadrukte ook dat de VN “sterk gekant zijn” tegen de doodstraf.