“We kunnen de woestijn temmen”

Niger bestaat al voor driekwart uit woestijnachtige gebieden. In zowat de helft van het land valt maar 100 millimeter water per jaar. In het droge seizoen loopt de temperatuur er op tot 45 graden Celsius in de schaduw. Bovendien is de bodem er niet geschikt voor landbouw en veeteelt. In die omstandigheden lijkt de strijd tegen de verwoestijning vechten tegen de bierkaai. Het ministerie van Milieu geeft toe dat de woestijn nog met zes kilometer per jaar oprukt.
Toch hebben wetenschappers in Niger geen schrik meer voor het oprukkende zand. "We kunnen de woestijn terugdringen", zeggen ze zelfverzekerd. Onderzoekers van de universiteit Abdou Moumouni in Niamey hebben sinds 2003 met steun van de Belgische ontwikkelingssamenwerking veel expertise vergaard in de bestrijding van stuifzand dat vruchtbare kommen in het landschap dreigt te bedelven.
Andere projecten hebben de voorbije jaren de verzanding in het stroomgebied van de Niger teruggedrongen, nieuwe boombestanden doen groeien, landbouwers vertrouwd gemaakt met gewassen en technieken die water sparen en de watervoorziening in afgelegen streken verbeterd. Niger geldt als het allerarmste land ter wereld maar krijgt hulp van veel donoren om dergelijke initiatieven op te zetten.

Verwoestijning

"De verwoestijning is niet onvermijdelijk ", zegt Larwanou Mahamane, een Nigeriaanse land- en bosbouwingenieur. "We kunnen het proces onder controle krijgen. Waar de plaatselijke bevolking zich constant inzet om weer terrein goed te maken, krijgt de woestijn geen kans."
Die hoop is gerechtvaardigd, vindt ook professor Chris Reij, een specialist van de universiteit van Amsterdam. "Iedereen denkt dat Niger zijn laatste bomen aan het verliezen is en dat het milieu erop blijft achteruitgaan. Maar als je het op platteland komt, merk je dat er al jaren meer bomen dan mensen zijn in Niger."
De inspanningen in de strijd tegen de verwoestijning zijn van levensbelang voor Niger. Landbouw en veeteelt zijn de belangrijkste inkomensbronnen van het land - ruim tien van de 12,5 miljoen inwoners leven ervan. Als de landbouw het laat afweten, worden de problemen meteen bijna onoverkomelijk. Door een voedselcrisis was in 2005 en 2006 bijna een kwart van de totale bevolking aangewezen op voedselhulp.