Voormalig drugsbaron beschuldigt ex-president van drugssmokkel

In een rechtszaak die de Verenigde Staten aanspanden tegen Fabio Lobo voor drugssmokkel, regende het in maart verklaringen van Leonel Rivera Maradiaga, de ex-baas van het Hondurese drugskartel Los Cachiros. Maradiaga bekeerde zich nog voor zijn arrestatie in 2015 tot informant van de Amerikaanse drugsbestrijdingsdienst en getuigt nu in New York in ruil voor strafvermindering.

De rechtszaak illustreert volgens specialisten van het onderzoekblad Insight Crime hoezeer de georganiseerde misdaad verweven is met het politieke en economische establishment van Honduras. 

Broers van presidenten

Vooral broers van Hondurese presidenten lijken volgens de getuige vatbaar voor de criminele onderwereld. Op het proces linkte de drugsbaron de broer van ex-president Lobo (2010-2014), een broer van ex-president Manuel Zelaya (2006-2009) en de broer van huidig president Juan Orlando Hernández aan internationale drugssmokkel. De getuige beschuldigde ook de huidige defensieminister.

Nog een ander zwaargewicht, Dinant Corporation, moest het ontgelden. Dit machtige Hondurese bedrijf, reeds berucht als hoofdrolspeler in een bloedig landconflict, kreeg een lening van de Wereldbank.

Smeergeld

Wat vooral stof doet opwaaien zijn de beschuldigingen tegenover ex-president Lobo. De bekeerde drugsbaron verklaarde dat de ex-president meermaals smeergeld aanvaardde, het kartel beschermde voor vervolging, zijn zoon Fabio aanstelde als tussenpersoon en de Cachiros aanspoorde bedrijven op te richten waarmee de regering zaken kon doen.

Uit onderzoek van het Hondurese openbaar ministerie blijkt nu dat de Cachiros talloze overheidscontracten en vergunningen verwierven voor hun bedrijven in onder meer de mijnbouw en bouwsector. In 2010 kwam zo bijvoorbeeld internationale noodhulp voor de heropbouw na de storm Agatha bij de Cachiros terecht.

In een in 2014 gepubliceerd rapport bestempelden de VS Honduras als het voornaamste transitland in de drugssmokkel naar Amerika. Onder het bewind van Lobo was Honduras het gevaarlijkste land ter wereld dat niet in oorlog was. Na de staatsgreep van 2009 omschreef de Obama-administratie de toenmalige presidentskandidaat Lobo als een "terugkeer naar de democratie". 

Geen politieke storm

Voorlopig veroorzaken de verklaringen van Maradiaga geen politieke storm in Honduras.

De drie volksvertegenwoordigers, de burgemeester en de defensieminister die worden vernoemd in de zaak, blijven op hun post zitten. Voor de meeste Hondurezen zijn de verklaringen een bevestiging van wat ze als een publiek geheim beschouwen: de georganiseerde misdaad drong door tot de hoogste staatsposities. Hoewel het openbaar ministerie verklaarde dat ze een onderzoek opende naar aanleiding van de verklaringen van Madriaga, vertrouwen weinig Hondurezen het door straffeloosheid gekenmerkte rechtssysteem.

Hondurezen rekenen vooral op justitie in de VS. Verwacht wordt dat er internationale aanhoudingsbevelen zullen volgen na de verklaringen van de drugsbaron. De rechtszaak tegen Fabio Lobo is bovendien slechts het begin. Meerdere kopstukken van de Hondurese drugswereld wachten in de VS op hun proces. In ruil voor strafvermindering zullen deze de politieke en economische Hondurese elite mogelijk in nog nauwere schoentjes brengen.