Georgische politici wakkeren anti-Turks sentiment aan

Het aantal Turken dat naar Georgië trekt, is bijna verdrievoudigd in de eerste helft van 2012 (658.000) in vergelijking met dezelfde periode in 2011 (252.000), aldus het Turkse consulaat in Batoemi. Deze havenstad van 125.000 inwoners is voor veel Turkse bezoekers de eerste halte.

Turkse gezinnen wandelen er langs de pittoreske strandboulevard of winkelen in Turkse boetieks in het historische centrum, terwijl Turkse gokkers de casino's bezoeken. Maar hun aanwezigheid in Batoemi is sommige Georgische politici en hun kiezers een doorn in het oog.

In de voorbije weken hebben politici gelinkt aan de oppositiepartij van miljardair Bidzina Ivanisjvili hun achterban in Batoemi opgehitst met beschuldigingen dat de partij van president Micheil Saakasjvili het "Turkse expansionisme" laat betijen. Ze spreken van een bedreiging voor de Georgische cultuur en werkgelegenheid, zelfs voor de soevereiniteit van het land.

Door Turkse toeristen en investeerders met open armen te ontvangen, gaat Batoemi kapot aan groeiende prostitutie en "de geur van Turkse kebab", beweren ze.

Oorlog

Ivanisjvili zelf heeft al herhaaldelijk ontkend dat hij xenofoob is. Maar sommige Georgiërs zien Turkije als een "aanvaardbare" gemeenschappelijke vijand, reageert Beka Mindiasjvili, expert aan het Tolerantiecentrum van de Georgische Ombudsdienst.

"De oppositie kan moeilijk zeggen dat het Westen of Amerika de vijand is, aangezien de meeste Georgiërs bevriend willen zijn met deze grootmachten", verklaart Mindiasjvili. "Onze geschiedenis met Turkije daarentegen is er een van oorlog."

Het Ottomaanse Rijk controleerde het westen van Georgië van de zestiende eeuw tot 1878, toen Adzjarië en andere gebieden naar Rusland gingen. Vlak na de Eerste Wereldoorlog heeft Turkije nog tweemaal geprobeerd om Adzjarië te heroveren. "De herinnering aan die geschiedenis speelt nog. De anti-Turkse gevoelens komen niet uit het niets", zegt Mindiasjvili.

Moskee

Weinig inwoners van Batoemi willen openlijk over de Turken praatten. "Ze komen met zovelen naar Batoemi en hebben geen respect voor onze cultuur", klaagt een 57-jarige chauffeur Giorgi Tkemaladze. Hij stoort zich aan wat hij omschrijft als Turkse mannen die openlijk optrekken met prostituees.

Lokale waarnemers geloven niet dat deze sfeer kan omslaan in geweld tegen de bezoekende Turken, "maar er is een tendens die agressiever kan worden", stelt Parmen Jalagonia, hoofd van de afdeling van de Georgische Vereniging van Jonge Advocaten in Batoemi.

De spanningen in Batoemi over de Georgisch-Turkse relaties begonnen vorig jaar op te lopen. Toen maakte de regering haar plannen bekend om een historische moskee in de stad herop te bouwen, vlak bij een begraafplaats voor Georgiërs die sneuvelden in de strijd tegen de Turkse bezetting van de havenstad in 1921, legt Jalagonia uit.

Turkse investeerders

Toch is het vooral de economische macht van Turkije die de Georgiërs het best kennen, bijvoorbeeld in de vorm van goedkope Turkse goederen in de supermarkt.

Turkse investeringen bedroegen 43 miljoen dollar (33 miljoen euro) in de eerste helft van 2012, aldus het Turkse consulaat in Batoemi. Turkse bedrijven zouden alleen in Adzjarië zesduizend banen hebben gecreëerd. Cijfers van de Georgische regering hierover zijn niet beschikbaar.

Mindiasjvili van het Tolerantiecentrum voorspelt dat de instroom van vermogende Turken in Batoemi of Adzjarië geen primitieve haat jegens de Turken zal opwekken. "Alle Georgiërs worden er economisch beter van." Bij de Ombudsdienst zijn er nog geen gevallen van geweld tegen Turkse investeerders of toeristen gemeld, voegt hij eraan toe.

Ook het Turkse consulaat in Batoemi heeft geen meldingen van geweld tegen bezoekende landgenoten. Consul Engin Arıkan noemt de anti-Turkse retoriek "een slechte zaak", maar benadrukt dat die beperkt blijft tot een "marginale groep".