Georgië wil VS en Iran te vriend houden

Tbilisi wil buiten een regionaal conflict blijven en probeert de relatie met zowel Iran als de Verenigde Staten goed te houden. Mocht het nucleaire programma van Iran leiden tot een militair conflict met de Verenigde Staten, Europa en/of Israël, dan kan Georgië gezien de ligging gemakkelijk bij dat conflict betrokken raken.

Vorig jaar werden een aantal arrestaties verricht omdat Iran kennelijk terroristische aanslagen op Amerikaanse en Israëlische doelen plande in Azerbeidzjan, en onlangs was er een incident met een bom bij de Israëlische ambassade in Tbilisi. De Georgische regering is daarom extra alert.

"En met reden", zegt Thomas de Waal, Kaukasuskenner en verbonden aan de Carnegie Endowment for International Peace in Washington DC. "Georgië en Azerbeidzjan komen voor Israël het dichtst bij wat je bondgenoten kunt noemen in de regio rondom Iran. Dat maakt ze kwetsbaar in het conflict tussen Iran en Israël."

Europese sfeer

Om de kans op negatieve gevolgen te beperken, mochten er Iraanse nucleaire faciliteiten worden aangevallen, doet Tbilisi zijn best om Iran te vriend te houden. Vorig jaar hief Georgië de visumplicht voor Iraanse burgers op. Ook gaf het land aan de handel met Iran en het toerisme te willen bevorderen.

In de eerste drie maanden van 2012 bezochten bijna 13.600 Iraniërs Georgië, een groei van 91 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar, blijkt uit cijfers van Geostat, het Georgische bureau voor statistiek. Tijdens de viering van het Perzische nieuwjaar in maart klaagde buurland Armenië zelfs dat het toeristen was kwijtgeraakt aan Georgië.

Iraniërs in Tbilisi zeggen dat ze zich aangetrokken voelen tot de ontspannen sfeer in Georgië. Ook zakendoen zou er gemakkelijk zijn. "Het is hier Europees", zegt een Iraanse zakenman in Tbilisi. "Dingen gaan hier gemakkelijk, er heerst een open klimaat."

Die openheid heeft echter beperkingen. Tbilisi is zich bewust van de Amerikaanse diplomatieke en economische steun en kan zich daarom slechts een beperkte vriendschap met Iran veroorloven.

Sancties

De Amerikaanse ambassadeur in Georgië, John Bass, zegt dat Washington "voortdurend met de Georgische regering in gesprek is over Iran" en Georgië aanmoedigt om mee te werken aan Amerikaanse sancties. Het zou dan onder meer gaan om de mogelijkheid van de Amerikaanse president om de toegang tot het Amerikaanse financiële systeem af te sluiten voor buitenlandse banken die zakendoen met de Iraanse Centrale Bank of bepaalde andere Iraanse financiële instellingen.

Hoewel Tbilisi niet officieel sancties tegen Iran steunt, blijken er wel beperkingen te zijn voor Iraniërs in Georgië als het gaat om financiële diensten. Een Iraanse burger die in Tbilisi werkt, zegt dat hij bij TBC Bank, een van de grootste particuliere banken van Georgië, geen bankrekening kan openen. Het argument was dat hij met minder dan 40.000 euro te weinig vermogen had. Andere Iraniërs vertellen soortgelijke verhalen.

Een woordvoerder van TBC Bank zegt dat de bank ten opzichte van buitenlanders een beleid voert waarbij "de risico's beperkt worden, en waarbij we rekening houden met internationale regels en aanbevelingen. Soms brengt dat beperkingen met zich mee."

Bescheiden handel

Dergelijke beperkingen kunnen verklaren waarom de handel tussen beide landen bescheiden is. De Iraanse directe buitenlandse investeringen bedroegen 2010 bijna  861.000 euro. Dat is vijf keer meer dan in 2009, maar ongeveer 29 keer minder dan de Amerikaanse investeringen in Georgië.

De import steeg in 2011, het jaar waarin de visumplicht voor Iraniërs werd afgeschaft, met 7,8 miljoen euro tot 51 miljoen euro. De export bedroeg echter slechts 12,6 miljoen euro.

Vriendschappelijke betrekkingen willen onderhouden met zowel de VS als Iran, leidt voor Tbilisi soms tot gevoelige affaires. In maart nodigde de Georgische regering een Iraanse defensieattaché uit om de gezamenlijke Amerikaans-Georgische militaire oefeningen voor Afghanistan bij te wonen, terwijl Iran naar verluidt opstandelingen steunt die Navo-troepen aanvallen.

De Amerikaanse ambassadeur Bass weigerde in maart te reageren op de aanwezigheid van de Iraanse waarnemer. Volgens Lincoln Mitchell, onderzoeker aan het Harriman Institute van de Colombia University, maakt Washington zich momenteel niet heel druk om de Georgische banden met Iran. "Maar dat kan veranderen als het erop aankomt in Iran."