Engelstalige Kameroeners voelen zich tweederangsburgers

Jannette Ngum, onderwijzeres op een Engelstalige school in de provincie Noordwesten zegt dat ze het liefst helemaal niets meer te maken wil hebben met de Franstaligen in Kameroen. De Engelstaligen in het West-Afrikaanse land vormen een minderheid van 20 procent van de bevolking van 20 miljoen mensen. Ze leven vooral in de twee Engelstalige provincies, Zuidwesten en Noordwesten.

Ngum vertelt hoe ze behandeld werd op het ministerie van Publieke Dienstverlening en Bestuurlijke Hervorming, toen ze naar Yaoundé ging voor een gesprek over een baan bij de Publieke Dienstverlening.

"Toen ik Engels sprak, zei de dame daar " Je ne connais pas votre patois –la", wat betekent "Ik begrijp dat dialect van jou niet." Ze negeerde me vervolgens en ging verder met een kaartspelletje op haar computer. Toen een collega van mij binnenkwam en Frans sprak, werd hij wel fatsoenlijk te woord gestaan. Volgens de grondwet zijn Engels en Frans officiële landstalen in Kameroen. Ze hebben dus dezelfde status", zegt ze.

Economie

Ngums ervaring is geen eenmalig incident. Engelstalige Kameroeners worden vaak als tweederangs burgers behandeld, zegt Michael Ndobegang, een geschiedenisdocent aan de Universiteit van Yaoundé.

Volgens Ndobegang worden Engelstaligen systematisch weggehouden van machtsposities. Ongeschreven wetten maken het voor hen onmogelijk om belangrijke regeringsposities in te nemen. Sinds de onafhankelijkheid is er nooit een Engelstalige minister van Defensie, Financiën, Onderwijs of Buitenlandse Zaken geweest.

"Engelstaligen krijgen meestal ondergeschikte posities toebedeeld. Ze mogen de Franstaligen assisteren, zelfs als die minder goed gekwalificeerd of incompetent zijn", zegt Ndobegang.

In economisch opzicht voelen de Engelstaligen zich uitgebuit. "De Kameroense olie komt uit de provincie Zuidwesten, maar de wegen daar worden verwaarloosd", zegt Fru Ndi, de Engelstalige oppositieleider van het Sociaal Democratisch Front (SDF).

Hij stelt dat de opeenvolgende Franstalige regeringen de bloeiende economie van Brits-Kameroen kapot gemaakt hebben. "Kleine en middelgrote bedrijven in de regio zijn daardoor verdwenen", zei hij vorig jaar tijdens een verkiezingsbijeenkomst.

Ndi, die aanvankelijk tegen een afscheiding van Frans-Kameroen was, lijkt inmiddels van gedachten te zijn veranderd. "Als de SDF dit jaar tijdens de parlementsverkiezingen verliest, blijft er niet veel anders over dan te gaan samenwerken met de SCNC", zei hij vorige week. De SCNC is de Zuid-Kameroense Nationale Raad, een afscheidingsbeweging.

Discriminatie

Engelstaligen beweren dat overheidsinstellingen er discriminerende praktijken op nahouden als het gaat om werving van personeel. Volgens de historici Nantang Jua en Piet Konnings waren er in 2003 slechts 57 Engelstalige jongeren onder de 5000 nieuwe rekruten van de politieacademies. Bij de opleiding tot douanebeambte waren slechts 12 van de 172 nieuwelingen Engelstalig.

In de afgelopen jaren is er niet veel veranderd. Uit statistieken van het ministerie van Publieke Diensten en Bestuurlijke Hervorming blijkt dat vorig jaar van de 25.000 nieuwe medewerkers in overheidsdienstverlening er slechts 2000 Engelstalig waren.

De overheid ontkent dat er problemen bestaan als het gaat om Engelstalige Kameroeners. In plaats daarvan stelt regering zich gewelddadig op tegenover afscheidingsbewegingen. En sommige Engelstalige Kameroeners die tot de elite behoren, bagatelliseren de problemen.

De voorbereidingen voor de herdenking op 1 oktober zijn inmiddels al in gang gezet. De viering zal plaatsvinden in Buea, de hoofdstad van de regio Zuidwesten. "Zo'n viering hoort bij de geschiedenis van het land", zegt Mbella Moki Charles, de burgemeester van Buea, over het feit dat zijn stad gastheer is.

De SCNC zegt de Kameroense president Paul Biya echter te beschouwen als een buitenlands staatshoofd. "We hebben verschillende staatshoofden uitgenodigd en ook Biya, de president van La Republique du Cameroun, is uitgenodigd", zegt de persvoorlichter van de SCNC.