9-jarig meisje uit Londen mogelijk eerste officiële slachtoffer van luchtvervuiling

Dat luchtvervuiling levens eist, is geen nieuws meer. Meerdere rapporten door wetenschappers en internationale instellingen bevestigden al dat luchtvervuiling miljoenen vroegtijdige overlijdens per jaar veroorzaakt.

Maar het oordeel dat de dood van het meisje in 2013 is toe te wijzen aan luchtvervuiling, zou een wereldwijde primeur zijn, zeggen advocaten van de familie.

De Southwark Coroner’s court, de overheidsinstantie die verantwoordelijk is voor het onderzoek, komt vrijdag met zijn conclusies.

Tweede onderzoek

De familie van Kiss-Debrah drong aan op een tweede onderzoek naar haar doodsoorzaak omdat een eerste onderzoek in 2014 geen rekening gehouden had met luchtvervuiling als mogelijke doodsoorzaak.

De familie stelt dat er bewijs is voor een verband tussen de ziekenhuisbezoeken van Kiss-Debrah en onwettig hoge niveaus van luchtvervuiling in de buurt van haar huis in Lewisham, in Zuid-Londen.

“Ze had geen andere keuze dan de vieze lucht rondom haar huis in te ademen,” zegt Katie Nield, advocaat bij milieuorganisatie ClienthEarth die het juridische team hielp bewijsmateriaal te verzamelen voor een tweede hoorzitting.

Stikstofdioxide

Volgens de Europese wetgeving mag de jaarlijkse gemiddelde concentratie stikstofdioxide (NO2) niet hoger zijn dan 40 microgram per kubieke meter. Groot-Brittannië haalt die norm al sinds 2010 niet meer.

Het is ook  onduidelijk of het land de norm in stand zal houden na de Brexit. De regering heeft wel beloofd doelen over schone lucht op te nemen in de milieuwetgeving.

De nieuwe hoorzitting kan de Britse regering dwingen om luchtvervuiling als belangrijke gezondheidskwestie te erkennen zegt Nield.

“Ella’s overlijdensakte kan de eerste worden waaruit blijkt dat het inademen van vervuilde lucht een rol heeft gespeeld bij iemands overlijden,” zegt ze. “De akte kan wijzen op een verband tussen haar dood en een falende overheid. Dat kan een eerste stap zijn om de staat te verplichten mensen te beschermen tegen luchtvervuiling.”

Precedent

Nield voegt eraan toe dat de zaak ook soortgelijke actie elders in de wereld in gang kan zetten, hoewel verschillende juridische systemen dat in de praktijk kunnen bemoeilijken.

“Regeringen hebben de macht om dingen te veranderen en de wet is een middel om actie te ondernemen in dit soort kwesties. Ze moeten handelen om in de toekomst tragedies zoals die van Ella te voorkomen en de wet moet aangescherpt worden om de gezondheid van mensen beter te beschermen.”

Diabetes, kanker en longziekten

De Verenigde Naties zien luchtvervuiling als een mensenrechtenkwestie, omdat de vervuiling jaarlijks tot 7 miljoen voortijdige overlijdens veroorzaakt. Bij de slachtoffers zijn 600.000 kinderen.

In Europa is luchtvervuiling zelfs het grootste gezondheidsrisico: in 2018 werden 379.000 voortijdige overlijdens gelinkt aan blootstelling aan fijnstof, 54.000 aan blootstelling aan stikstofdioxide en 19.000 aan ozon, blijkt uit cijfers van het Europees Milieuagentschap (EEA).

Langdurige blootstelling aan vervuiling kan leiden tot diabetes, longziekten en kanker. Initiële onderzoeken wijzen ook op een mogelijke link tussen luchtvervuiling en een hogere overlijdenskans bij covid-19-patiënten.

Een studie van het Royal College of Physicians en het Royal College of Paediatrics and Child Health legde in 2016 een verband tussen 40.000 sterfgevallen en luchtvervuiling.

Lage-emissiezones

Om iets aan de luchtvervuiling te doen, introduceerde Londen in 2008 en 2012 lage-emissiezones en werden uitstootnormen opgelegd aan dieselauto’s, die soms ook een extra dagtarief moesten betalen.

Met deze maatregelen zal de Britse hoofdstad naar verwachting tegen 2025 de wettelijk verplichte, maximale vervuilingsniveaus bereiken, volgens een studie van King’s College Londen.

Uit data van Imperial College in Londen bleek dan weer dat het aantal scholen in gebieden met een te hoge concentratie aan stikstofdioxide sterk is gedaald: van 455 scholen in 2016 tot 14 in 2019.

Nieuwe milieuwet

Groot-Brittannië kondigde in november aan de verkoop van nieuwe benzine- en dieselauto’s vanaf 2030 te willen verbieden, als onderdeel van wat de Britse premier Boris Johnson een  “groene revolutie” noemt om de uitstoot tegen 2050 terug te brengen naar netto nul.

Vorig jaar beloofde de regering wettelijk bindende doelstellingen op het gebied van luchtkwaliteit, afvalreductie, biodiversiteit en schoner water. Die doelen passen in plannen om de klimaatverandering tegen te gaan, het milieu gezonder te maken en de economie weer op te bouwen.

De doelen zullen onderdeel worden van de milieuwet die vorig jaar werd geïntroduceerd en waar het parlement zich binnenkort over uitspreekt. De huidige en toekomstige regeringen zullen dan gedwongen worden zich in te zetten voor een gezonder milieu.

Dit artikel is oorspronkelijk verschenen bij IPS-partner Thomson Reuters News Foundation.