Facebooks libra: vier redenen om toch best behoedzaam te zijn (OPINIE)

Sociaalnetwerksite Facebook heeft libra losgelaten op de wereld, een digitale munt die het consumenten mogelijk maakt om vanaf 2020 internationale betalingen via Messenger of andere platforms zoals WhatsApp te verrichten.

Dit is ongeveer hoe het zal werken: een gebruiker koopt libra aan en houdt zijn saldo in de gaten in de digitale wallet, de Calibra. Van daaruit kan de gebruiker geld overmaken naar een andere gebruiker – bijvoorbeeld een familielid in een ander land – of aankopen doen bij een deelnemende online handelaar.  

Inclusief en peer-to-peer

Een belangrijke reden om voor libra te kiezen is, volgens Facebook, dat het financiële inclusie mogelijk maakt. Het zou miljoenen gebruikers zonder bankrekeningen en in afgelegen delen van de wereld in staat stellen om transacties te doen op manieren die klassieke financiële systemen hen altijd hebben ontzegd. Omdat ze libra zullen kunnen overmaken en ontvangen op een peer-to-peer-basis, zonder de noodzakelijke tussenkomst van een bankinstelling, zouden de transacties ook goedkoper en sneller zijn.

Het lijkt er zelfs op dat libra zo ontworpen is dat het een vaak gehoorde kritiek op andere cryptomunten zoals bitcoin of ethereum, weet te overstijgen, namelijk dat die niet volledig voldoen aan drie essentiële kenmerken van geld: een ruilmiddel dat algemeen wordt aanvaard, een waardeopslagmiddel en een rekeneenheid.

Het argument luidt dat cryptomunten niet overal inwisselbaar zijn en hun waardekoers fluctuerend is wat ze bijzonder onbetrouwbaar maakt en niet echt rendabel als geld.

Terwijl de wisselkoers van andere cryptomunten volledig aangestuurd wordt door vraag en aanbod, zal de libra geprijsd worden op basis van een korf bankdeposito's en kortlopende overheidsobligaties in gerenommeerde valuta zoals de dollar, de euro en het pond. Het zal daarom een “stabiele munt” zijn; minder onderhevig aan fluctuaties zoals andere digitale coins. Dit gezegd zijnde, werpt de nieuwe munt een aantal problemen op die serieus moeten worden overwogen voordat ze gelanceerd wordt:

1. Facebook en data

Facebook heeft getracht om vertrouwen te wekken door het management van de libra  te outsourcen naar een onafhankelijk fonds, de Libra Association Council, met hoofdkantoor in Genève. De groep zal vertegenwoordigers tellen uit grote financiële instellingen zoals PayPal, Mastercard en Visa. Zij hebben stevig geïnvesteerd in het libra-project. Ook Uber, Spotify en Vodafone willen maximaal participeren.  

Toch is de recente geschiedenis van Facebook inzake databeïnvloeding nog steeds een punt van bezorgdheid. Hoewel Facebook verzekert dat het de sociale en financiële gegevens van zijn gebruikers strikt gescheiden houdt, blijft de vraag: als het persoonlijke gegevens van gebruikers in het recente verleden verkeerd heeft behandeld, kan Facebook dan worden vertrouwd met de financiële gegevens van mensen?

2. Witwassen

Libra heeft enorme gevolgen voor de regels rond het witwassen van geld. Net als elke andere financiële tussenpersoon die een nieuwe klant wil binnenhalen, moet Facebook een aantal verificatiegegevens verkrijgen via een online formulier voor gebruikers die een Calibra-portefeuille willen installeren.

Maar hoe gaat Facebook die verstrekte informatie verifiëren aangezien de gebruikers van over de hele wereld zullen komen? Hetzelfde probleem kreeg Liberty Reserve op z’n bord, een digitale munteenheid die vanuit Costa Rica werd gebruikt door witwassers om miljarden dollars aan crimineel geld door te sluizen tot daar in 2013 een einde aan kwam. Later werd het schandaal beschreven als mogelijk een van de grootste witwaspraktijken uit de Amerikaanse geschiedenis.

Liberty Reserve werkte op dezelfde manier als PayPal, behalve dan dat het een eigen digitale munt had. Gebruikers konden zich registreren en geld overmaken naar andere gebruikers door enkel een naam, e-mailadres en geboortedatum op te geven. Er werden geen pogingen ondernomen om de identiteit van gebruikers te verifiëren en dat was een magneet voor illegale activiteiten.

Het onderzoek dat uiteindelijk tot de sluiting van Liberty heeft geleid was ook zeer problematisch. De aanklagers hadden input nodig uit verschillende rechtsgebieden met vaak lakse regels rond het witwassen van geld of andere vormen van financiële criminaliteit. Hoewel libra wordt ondersteund door verschillende betrouwbare bedrijven, lijkt het mogelijk vatbaar voor dezelfde soort problemen.

3. Gebruikersbeveiliging

Facebook zegt dat het de kost van verliezen door hacks op de Calibra, zwendel of andere problemen zelf zal dragen. Maar hoe haalbaar is dit, zelfs voor een groot technologiebedrijf, mocht er sprake zijn van kolossale verliezen? Facebook of de Libra Association Council, zal dezelfde eisen moeten stellen als elke andere bank en een bepaald bedrag aanrekenen om de kosten van zo’n mogelijke scenario’s te dekken.

4. Risico voor financiële stabiliteit

De gigantische schaal van dit project is overweldigend. Facebook heeft 2,4 miljard maandelijkse gebruikers, terwijl WhatsApp er 1,5 miljard heeft. Als Facebook gebruikmaakt van zijn relatie met 7 miljoen adverteerders en meer dan 90 miljoen kleine bedrijven, zal libra wellicht heel snel globaal kunnen gaan. Dit heeft dan weer ernstige gevolgen voor de wereldwijde financiële stabiliteit.

Libra heeft nood aan goede, wereldwijde regulering. Deze bestaat op dit moment niet en het is zeer onwaarschijnlijk dat dit binnen het jaar wordt uitgewerkt.

Nog voor deze laatste aankondiging was het gebrek aan wereldwijde regulering voor cryptocurrencies al een hot topic: discussies tussen landen en de belangrijkste instellingen die betrokken zijn bij internationale financiering zijn gaande, maar geen enkele instelling werd aangeduid om hierin klaarheid te scheppen.

Als deze problemen zouden worden aangepakt, kan libra de crypto-ruimte domineren en uitgroeien tot ‘de’ mondiale munt. Bij afwezigheid van één globaal reguleringsorgaan zal libra overal ter wereld een sterke mate van coördinatie van de regelgeving vereisen. Dat is een enorme uitdaging. Op zijn minst zouden we het begin van een major shift kunnen zien.

Bron: The Conversation