Milieutribunaal Costa Rica kampt met personeelstekort

Bioloog Juan Sánchez is met zijn jeep onderweg naar een boerderij in het zuidoosten van het land, samen met een team van ambtenaren en technici. De eigenaar van de boerderij zou een mangrovemoeras hebben vernield.

Sánchez is technicus bij het Administratieve Milieutribunaal van Costa Rica, dat de vernieling van de natuur in het land in kaart brengt en beboet. Zeven jaar lang al zit hij de 'slechteriken' op de hielen: bedrijven en particulieren die de natuur in het Centraal-Amerikaanse land van 4,5 miljoen inwoners bedreigen.

Het Milieutribunaal, dat opgericht werd in 1995 en onderdeel vormt van het Ministerie voor Milieu en Energie, is één van de belangrijkste mechanismen van de Costa Ricaanse overheid om vernieling van ecosystemen tegen te gaan. Maar het heeft een personeelsbezetting van slechts twintig mensen om die 'groene rechtspraak' te doen gelden.

Stapels werk

"We zijn tot nu toe al relatief succesvol geweest", vindt rechter José Lino Chaves, die het Tribunaal voorzit. "Het Tribunaal is er sinds een hervorming in 2008 in geslaagd om aan de alarmbel te trekken in Costa Rica, duidelijk te maken dat we zaken verkeerd doen en dat milieuzorg prioritair is voor het land."

De dossiers stapelen zich op in de kantoren van het Tribunaal. De voorbije maand waren er 3.600 lopende zaken, een drievoud van het aantal tien jaar geleden. Het Tribunaal heeft slechts zes advocaten en drie milieurechters in dienst, waarvan twee advocaten en één ingenieur.

De drie rechters hebben de opdracht om elke getroffen zone te bezoeken, op het terrein de schade vast te stellen en procedures te starten.

De grootste uitdaging voor het Tribunaal is om zowel op het terrein als bij de hoofdzetel in hoofdstad San José het aantal werknemers te verhogen. Momenteel is elk lid van het team belast met een 600-tal zaken, een onmogelijke opdracht.

Maïs en suikerriet

Enkele dagen na de inspectiereis van bioloog Sánchez reist een team van het Tribunaal naar de mangroves van Puntarenas, aan de centrale Stille Oceaankust, om een andere klacht te onderzoeken. De aanblik is rampzalig: een terrein van 25 hectaren mangrove is er tot as herleid, vernield door indringers die er al begonnen waren maïs en suikerriet te telen.

"Hier blijven ze maar doorgaan, en als we dit toestaan gaan ze de hele zone inpalmen. Ze steken de mangroves in brand en gebruiken deze gronden voor landbouw", zegt bosbioloog Alexis Madrigal, die het technische departement van het Tribunaal coördineert.

Een vierde van het grondgebied van Costa Rica geniet een of andere vorm van bescherming. Drieënvijftig procent is bosgebied. Het land bevat ongeveer 4 procent van de globale biodiversiteit.