Sri Lankaans oorlogsgebied wordt hoorn des overvloeds

Begin februari werden de brandstofprijzen in Sri Lanka met 8 tot 49 procent verhoogd. Diesel, de cruciale brandstof in de transportsector en in elektriciteitscentrales, werd meer dan een derde duurder. Daardoor stegen bijvoorbeeld ook de prijzen van stroom, openbaar vervoer en brood. Voorlopig houdt de regering prijsstijgingen van gas en melk nog tegen.

Goedkope groenten

Maar niet alles wordt duurder. Groenten zijn sinds twee jaar niet meer zo goedkoop geweest in Sri Lanka. Volgens het HARTI, een instelling die zich bezig houdt met landbouwkundig onderzoek, waren bonen de eerste week van maart de helft goedkoper dan vorig jaar. Bij tomaten en aubergines bedraagt de prijsdaling zelfs meer dan 60 procent.

Ajith Rathnasiri, een onderzoeker van het HARTI, schrijft de prijsdalingen toe aan het goede weer, maar vooral aan de gestage aanvoer van landbouwproducten uit het oosten en het noorden sinds van het land sinds begin vorig jaar. Tijdens de burgeroorlog van 1983 tot 2009 waren die gebieden bijna volledig afgesneden van de markten in andere delen van het land.

Landbouw en visserij vormden altijd de hoeksteen van de economie in de voormalige oorlogsgebieden. Sommige van de beste gronden voor de teelt van groenten liggen in het noorden van het land. Veel van de honderdduizenden vluchtelingen die na het einde van de vijandelijkheden naar hun dorpen terugkeerden, vonden geen werk en zijn dus maar begonnen kleine stukken grond of hun eigen tuinen te bewerken.

Recordoogsten

Volgens de Verenigde Naties is de landbouwproductie in het noorden en het oosten van het land vorig seizoen met 60 procent toegenomen. Er worden nog grotere oogsten van maïs, aardappelen, mungobonen en pinda's verwacht. "Sommige variëteiten die traditioneel alleen in koelere streken in de Centrale Provincie werden geteeld, worden nu ook in het noorden en het oosten aangeplant", zegt Rathnasiri. "Soms valt de opbrengst daar veel hoger uit."

Volgens de onderzoeker dragen ook goedkope meststoffen, de beschikbaarheid van zaden die een hoge opbrengst garanderen en de steun voor de kleinschalige landbouw bij aan dat succes.

Bodemprijzen

Voor de boeren zijn die grote oogsten niet altijd een zegen. In februari produceerden de Sri Lankaanse boeren zoveel tomaten dat de prijs zakte tot ongeveer 10 roepie (minder dan één eurocent) per kilogram. "Een jaar geleden kreeg het grootste nationale distributiecentrum in Dambulla 600 tot 700 ton tomaten per dag binnen. In februari zagen we twee keer die hoeveelheid", zegt Rathnasiri.

Nog erger wordt het als tussenhandelaars de prijzen nog verder doen kelderen. Dat was vorig jaar onder meer het geval voor aubergines. Producenten uit de noordelijke regio Vanni moesten toen hun recordoogst met verlies verkopen. Zelfs nu zijn de prijzen voor sommige variëteiten nog niet gestabiliseerd.

Volgens de onderzoekers van het HARTI zijn de boeren voor een deel ook zelf verantwoordelijk voor de problemen. Ze schakelen massaal over op variëteiten die het goed doen, waardoor er dan later overproductie ontstaat. Het HARTI geeft wel toe dat veel boeren niet genoeg informatie hebben om de toekomstige vraag goed te kunnen inschatten. Pogingen van de overheid om de landbouwmarkt beter te reguleren en te professionaliseren, zijn bovendien vaak halfslachtig en stuiten op weerstand bij de boeren.