Rwandese vluchtelingen bang voor terugkeer
JOHANNESBURG, 9 november 2011 (IPS) -
De VN-Vluchtelingenorganisatie (Unhcr) wil vanaf december de vluchtelingenstatus van Rwandese vluchtelingen opheffen. De Unhcr kan opheffing aanbevelen en individuele landen kunnen daartoe besluiten als de omstandigheden in het land van herkomst veranderen.
In 1994 werden in Rwanda als gevolg van een etnisch conflict naar schatting 800.000 Hutu's en Tutsi's vermoord in honderd dagen tijd. Tijdens en na het conflict vluchtten veel Rwandezen naar het buitenland.
Opheffing van de vluchtelingenstatus kan alleen als er fundamentele en diepgaande veranderingen hebben plaatsgevonden in het land van herkomst. Volgens de conventie van Genève moeten burgers kunnen rekenen op langdurige bescherming van hun eigen regering.
De Unhcr kan opheffing aanbevelen, maar het is aan individuele landen om wel of niet in te stemmen met opheffing.
Diverse niet-gouvernementele organisaties zetten vraagtekens bij de situatie in Rwanda. Sinds 2009, toen de Unhcr voor het eerst liet merken na te denken over opheffing van de vluchtelingenstatus, kreeg Rwanda veel kritiek van mensenrechtenorganisaties.
Amnesty International, Human Rights Watch en kerkelijke groeperingen melden in recente rapporten dat er in Rwanda sprake is van politieke verdwijningen, dubieuze arrestaties het hinderen van de oppositie bij het registreren van hun politieke partijen.
Intimidatie
Volgens Claude Kayitare van het Rwandese Platform voor Dialoog, Waarheid en Gerechtigheid weet de Rwandese president Paul Kagame tegenover de buitenwereld het beeld op te houden dat zijn land goed bestuurd wordt. "Als er hoog bezoek in Rwanda komt, krijgt dat alleen de goede dingen te zien. Bezoekers kunnen niet op eigen initiatief rondkijken, dat gaat altijd onder begeleiding", zegt hij.
Kayitare is een Rwandese Tutsi-vluchteling die nu in Zuid-Afrika woont. Daar raakte hij bevriend met Theogene Nshimyimana, een Hutu. Beide mannen zeggen dat Kagame een "militaire staat" heeft gecreëerd en dat hij intimidatie gebruikt om het volk onder controle te houden.
De militaire inlichtingendienst heeft volgens Kayitare een uitgebreid netwerk van burgerinformanten en het leger wordt ingezet om angst te zaaien. "Kagame kreeg vorig jaar 95 procent van de stemmen bij de presidentsverkiezingen. Hoe waarschijnlijk is zo'n meerderheid? Als er bij het uitbrengen van je stem een soldaat met een geweer naast je staat, wat doe je dan? Wat als hij erachter komt dat je niet voor Kagame hebt gestemd? Kom je dan nog wel veilig thuis? Mensen voelen zich dan geïntimideerd", zegt Kayitare.
Cholera
Nshimyimana vluchtte in 1994 uit Rwanda, maar voelde zich gedwongen terug te keren omdat in zijn vluchtelingenkamp in de Democratische Republiek Congo cholera uitbrak. "Ik kwam veilig thuis, maar mijn familie voelde zich onder druk staan om bij de autoriteiten te melden dat ik terug was, als ik zou blijven. De regering houdt iedereen in de gaten die tegen het regime is. Mijn vader was bang vermoord te worden als ik ontdekt zou worden bij hem thuis", zegt Nshimyimana. "
Kayitare en Nshimyimana zien de terugkeer van Rwandezen die nog in landen als Zuid-Afrika, Zambia en Tanzania zitten, als een grote pr-actie voor Kagame.
"Vluchtelingen zijn niet goed voor zijn imago. Hij wil dat we terugkomen, zodat hij iets kan doen aan de schadelijke situatie waarin vluchtelingen zich uitspreken tegen zijn politiek. Hij werkt internationaal aan een goed imago en thuis noemt hij ons in het parlement honden, vliegen en kikkers", zegt Kayitare.
*Robyn Leslie is communicatiemedewerker bij de Jesuit Refugee Service in Zuid-Afrika.
09 november 2011 - 13:25
Meer nieuws
Afrika moet zelf medisch onderzoek leiden, schrijft Caxton Murira van de Science for Africa Foundation. Dat is essentieel om de uitdagingen van het continent op het gebied van gezondheidszorg aan te pakken.
De kindersterfte in de wereld is nog nooit zo laag geweest als vandaag. Dat blijkt uit nieuwe cijfers van VN-kinderrechtenorganisatie Unicef.
2024 wordt een mijlpaal in de geschiedenis van de democratie, schrijft politiek analist Nicholas Reece van de Universiteit van Melbourne. Voor het eerst in de menselijke geschiedenis zullen meer dan vier miljard mensen in meer dan veertig landen naar de stembus gaan. Zal de democratie deze lakmoesproef doorstaan?
Unicef trekt aan de alarmbel wegens de situatie voor kinderen in de Democratische Republiek Congo. Het land is op weg om voor het derde opeenvolgende jaar een recordaantal schendingen tegen kinderen te registreren. Het gaat daarbij om bijzonder ernstige zaken zoals seksueel geweld, moord en ontvoering.
Een internationale coalitie van mensenrechtenorganisaties slaat in een open brief alarm over het lot van jonge mannen die op het punt staan geëxecuteerd te worden in Saoedi-Arabië. De misdrijven waarvoor ze veroordeeld werden, zouden ze begaan hebben toen ze minderjarig waren.
De rush op grondstoffen voor de groene transitie wakkert landroof en onderdrukking van inheemse volkeren aan, zegt Rukka Sombolinggi van de Toraja-stam op het Indonesische eiland Sulawesi. Ze kroop in haar pen om dit onderbelichte probleem aan te kaarten.
Het Iraakse parlement keurde zaterdag een wet goed waardoor relaties met mensen van hetzelfde geslacht en transgenderpersonen strafbaar worden met tot vijftien jaar cel. De beslissing kan op veel tegenwind rekenen van mensenrechtenorganisaties en beleidsmakers wereldwijd.
De Europese parlementsleden hebben gisteren het licht op groen gezet voor een wet die bindende zorg verplicht voor de werknemers en het milieu in de volledige waardeketen van grote bedrijven die op ons grondgebied actief zijn. De wet werd gestemd op de elfde verjaardag van de ramp in een kledingfabriek in Bangladesh waarbij meer dan duizend mensen het leven lieten.
Selecteer een continent
voor meer nieuws
Doorzoek ons archief
