Wetenschappers besmetten denguemug met remmende bacterie

In het project Eliminate Dengue, waaraan wetenschappers uit Australië, Thailand, Vietnam en de VS meewerken, zijn sinds januari twaalf weken lang proeven bezig in de stad Cairns, in de Australische deelstaat Queensland.

De wetenschappers richten vooral hun aandacht op de Aedes aegypti, de mug die de meeste dengue-infecties bij de mens veroorzaakt.

"Deze proeven zijn de volgende stap in een onderzoek waaraan we al jaren werken", zegt hoogleraar Scott O'Neill van de Universiteit van Queensland, die het project leidt. "We gaan nu onderzoek doen op het terrein. We kijken allemaal heel erg uit naar deze nieuwe stap."

Bacterie

Het team van O'Neill hoopt een natuurlijke bacterie, Wolbachia, te verspreiden bij Aedes aegypti-populaties in de proefzones. Dat kan gebeuren wanneer muggen paren met muggen die in het laboratorium al besmet zijn met Wolbachia.

Wolbachia, dat niet kan worden overgedragen op mensen, kan het leven van de muggen flink inkorten. In 2009 ontdekte het onderzoeksteam dat de 30 dagen die de mug normaal leeft, tot de helft kunnen worden teruggebracht na infectie met bepaalde Wolbachia-stammen. Dat is belangrijk want de Aedes aegypti kan de ziekte pas overdragen op mensen wanneer hij twaalf tot vijftien dagen oud is.

Maar het project focust zich niet langer op de vermindering van de levensduur. "In de loop van ons onderzoek hebben we ontdekt dat de bacterie, wanneer we die in de mug aanbrengen, eigenlijk de capaciteit van dengue blokkeert om zich te repliceren in de mug. Dus hebben we de aandacht verlegd van de Wolbachia-stammen die het leven inkorten naar stammen die niet echt het leven inkorten maar wel interfereren met dengue-replicatie", zegt O'Neill.

Twee tot vier jaar

De hoop is dat dit de transmissiecyclus zal onderbreken bij wilde muggen die het denguevirus niet dragen. De Aedes aegypti kan de ziekte dan alleen maar overdragen door een met dengue besmet persoon te prikken.

Na de test in Cairns gaan de onderzoekers gedurende meerdere maanden muggen vangen om na te gaan hoe goed de Wolbachia-bacterie zich verspreid heeft. Als de test een succes blijkt, dan gaat het Eliminate Dengue-team later dit jaar testen op grote schaal uitvoeren in Vietnam, gevolgd door verdere testen in Cairns in 2012.

"Als die experimenten succesvol zijn, dan mogen we een volledige implementatie en controle van dengue in de regio van Cairns verwachten over twee tot vier jaar", zegt O'Neill. "Als we op onverwachte moeilijkheden stoten, als we bijvoorbeeld vaststellen dat de Wolbachia-infectie zich niet makkelijk bij wilde muggenpopulaties verspreidt, dan zal er meer tijd nodig zijn om de technologie te verfijnen alvorens die volledig te ontplooien."

Lees ook Snelst groeiende door muggen verspreide ziekte.