"Ivoorkust zet democratie in heel Afrika op het spel"

"De stemmen van de burgers moeten tellen nadat ze zijn uitgebracht, anders zal de democratie geen stand houden op het continent", zei de Nigeriaanse president Goodluck Jonathan dinsdag. Jonathan zit ook de Economische Gemeenschap van West-Afrikaanse Staten (Ecowas) voor.

De spanning rond Ivoorkust stijgt, want eind deze maand loopt de periode van twee maanden af die de internationale gemeenschap de Ivoriaanse politici gegeven heeft om tot een onderhandelde oplossing te komen. De Afrikaanse Unie, de Ecowas, de Europese Unie en een meerderheid van landen binnen de VN zijn het over eens dat oppositieleider Alassane Ouattara de verkiezingen van 31 oktober vorig jaar gewonnen heeft, maar Laurent Gbagbo, staatshoofd sinds 2000, verwerpt de resultaten. Beide politici hebben zich tot president uitgeroepen en een regering gevormd.

Militaire interventie

De Afrikaanse Unie hervatte maandag haar bemiddeling, maar volgens de Arabische nieuwszender Al Jazeera liepen die nieuwe pogingen vast omdat Gbagbo blijft weigeren de blokkade van het Golfhotel op te heffen waar Ouattara verblijft. Het hotel wordt beschermd door VN-blauwhelmen, maar die worden belaagd door aanhangers van Gbagbo.

Gbagbo controleert de 60.000 manschappen van leger en politie, de staatsmedia en de grote bedrijven in het land. Ouattara vindt dat Gbagbo met een militaire interventie van de macht moet worden verdreven. Maar in Afrika en daarbuiten bestaat daarover geen consensus.

De Ecowas sluit een militair ingrijpen niet uit. "Ons standpunt is niet veranderd sinds onze laatste top", stelde voorzitter Jonathan dinsdag. Maar John Atta Mills, de president van de Ecowas-lidstaat Ghana, heeft zich inmiddels al tegen een interventie gekant en gezegd dat hij daarvoor zeker geen troepen zal leveren. Ook de groep van Afrikaanse ambassadeurs bij de VN heeft dinsdag een brief verspreid waarin staat dat een militair ingrijpen "geen optie" is. In de groep zijn ook de Nigeriaanse gezant en de ambassadeurs van andere Ecowaslanden vertegenwoordigd.

Sancties

Diplomaten verwachten meer heil van de sancties die de VS, de EU en de VN hebben afgekondigd tegen sleutelfiguren van het regime van Gbagbo. Ouattara zegt dat zijn medestanders gesprekken voeren met de toplui van banken en andere grote bedrijven die actief zijn in het land om niet langer geld of belastingen te betalen aan het regime. Als die daar geen gevolg aan geven, moeten volgens Ouattara ook tegen die mensen sancties worden afgekondigd.  

Ouattara is tegen algemene economische strafmaatregelen omdat die de bevolking zouden treffen. Samen met zijn medestanders onderzoekt hij wel of stakingen in de transportsector of de olienijverheid de druk op Gbagbo kunnen opvoeren.

Intussen zijn de VN er nog niet helemaal uit of ze Ouattara als winnaar van de verkiezingen kunnen bevestigen. Een resolutie van de Veiligheidsraad in die zin wordt tegengehouden door Rusland. Rusland vindt dat de VN zich niet kunnen mengen in de interne aangelegenheden van Ivoorkust. Rusland verzette zich dinsdag ook tegen een resolutie die de VN-troepenmacht in het land met tweeduizend manschappen zou versterken. Rusland zou de taal in de resolutie niet neutraal vinden.