Wat is blauwe koolstof en wat betekent het voor het klimaat? (EXPLAINER)

Wat is blauwe koolstof?

Blauwe koolstof is de koolstofdioxide (CO2) die wordt opgeslagen in de oceanen of in kustecosystemen wereldwijd. Het gaat dan voornamelijk om kustplanten zoals de begroeiing van mangroven en zeegrassen, maar ook zoutmoerassen die CO2 vasthouden in hun bodems.

Waarom zijn kustecosystemen belangrijk?

Het kustecosysteem biedt een beschermend schild en behoedt mensen voor schade door natuurrampen en de klimaatverandering. Dat doet het onder meer door de temperatuur koeler te houden, zelfs in de zomer.

Hoeveel blauwe koolstof vangen ze op?

Onderzoek toont aan dat kustecosystemen ongeveer 50 procent van alle CO2 opvangen die in oceaansedimenten is opgeslagen, ondanks het feit dat ze minder dan 5 procent van het wereldwijde landoppervlak en minder dan 2 procent van de oceaan beslaan. Ze vormen de grootste koolstofput op aarde, dat zijn gebieden met het vermogen om CO2 uit de atmosfeer op te vangen. Op die manier spelen ze een cruciale rol bij het verminderen van de effecten van klimaatverandering. Ze absorberen 90 procent van de overtollige warmte en 23 procent van de door de mens veroorzaakte CO2-uitstoot.

Wat doen kustecosystemen nog meer?

Kustecosystemen dienen als een barrière tegen natuurrampen zoals overstromingen en stormen en reguleren mee het klimaat in kustgebieden. Ze bieden een leefomgeving voor heel wat diersoorten en ondersteunen mensen die voor hun voedsel en inkomen afhankelijk zijn van wat de kust te bieden heeft, vooral kustbewoners en vissers.

In welke mate gaan kustecosystemen erop achteruit?

Meer dan een derde van de wereldbevolking, of ongeveer 1,4 miljard mensen, woont in kustgebieden en op kleine eilanden. Die beslaan slechts 4 procent van het totale landoppervlak op aarde. Sinds 1970 zijn er wereldwijd 40 procent minder mangroven, in vergelijking met 1870 zijn er al 50 procent minder koraalriffen.

Wat vertelt de zee ons over de opwarming van de aarde?

Recent onderzoek suggereert dat ongeveer 63 procent van de totale toename van opgeslagen warmte in het klimaatsysteem van 1971 tot 2010 kan worden toegeschreven aan de opwarming van de bovenste lagen van de oceaan. De opwarming van de onderste lagen, op dieptes van meer dan 700 meter, draagt nog eens 30 procent bij. Dat betekent dat meer dan 90 procent van de opwarming van de aarde voortkomt uit de oceaan.

Wat zijn de gevolgen van deze opwarming voor de aarde?

De temperatuur van de Indische Oceaan is tussen 1950 en 2020 met 1,2 graad Celsius gestegen. Door deze opwarming zijn cyclonen veel krachtiger geworden. Bovendien geven voorspellingen aan dat het aantal cycloondagen zal vertienvoudigen, van het huidige gemiddelde van twintig dagen per jaar naar een geschatte 220 tot 250 dagen per jaar.

Hoe kan blauwe koolstof klimaatverandering bestrijden?

Blauwe koolstofecosystemen zijn cruciaal in de strijd tegen klimaatverandering omdat ze een doeltreffende koolstofput zijn. Mangroven bijvoorbeeld staan te boek als een van de meest koolstofrijke bossen in de tropen. Ze leggen jaarlijks gemiddeld 6 tot 8 ton CO2 per hectare vast, wat meer is dan de meeste volwassen tropische bossen wereldwijd.

Kunnen we kustecosystemen herstellen?

Ja, dat kan door CO2-captatietechnologieën of het bemesten van de oceaan met voedingsstoffen om de CO2 opname te verbeteren. We kunnen ook golfpompen gebruiken om het oppervlaktewater dat verzadigd is van CO2 naar de diepe oceaan te transporteren.

Nog een methode is het toevoegen van fijngemalen mineralen aan de oceaan. Die kunnen grotere hoeveelheden CO2 absorberen en zo de opslag van CO2 versterken.