Studie in Nature: landbouw moet het dringend met minder plastic doen

In het artikel, verschenen in Nature Communications Earth & Environment, weegt een internationaal team van wetenschappers de voordelen en risico’s van het gebruik van plastics in de landbouw tegen elkaar af.

Die voordelen zijn talrijk, want plastics hebben heel wat toepassingen in de landbouw en zijn dan ook alomtegenwoordig: in landbouwmachines, in bakken voor transport, maar ook in wegwerptoepassingen zoals labels en dekzeilen. Plastic films kunnen de bodem vochtig houden, oogsten vergroten en het gebruik van pesticiden verminderen.

Lekkage

Maar dat gebruiksgemak heeft tot verspilling geleid, en er duiken steeds meer gegevens op over de lekkage van minuscule plastic deeltjes in de bodem en het water, zegt Philip Demokritou van de Rutgers School of Public Health. Die hopen zich op in de bodem en kunnen zo weer door planten worden opgenomen.

Bovendien bevatten ze vaak giftige additieven: bij de productie van plastic worden meer dan tienduizend verschillende chemicaliën gebruikt om het plastic bepaalde eigenschappen te geven. Veel van die stoffen zijn schadelijk voor de gezondheid van mens en milieu.

De wetenschappers pleiten daarom voor een snelle afbouw en een meer doordacht gebruik van plastic in de landbouw. Er is nood aan een efficiënte inzameling van gebruikt plastic en hergebruik waar mogelijk. Als dat niet kan, zijn er innovatieve recyclagemethoden nodig.

Bioplastics

Daarnaast is het van groot belang dat er overgeschakeld wordt van conventionele plastics uit fossiele brandstoffen naar volledig biologisch afbreekbare en niet-giftige bioplastics, stelt de studie. Er moet ook transparante informatie beschikbaar zijn over de chemicaliën die bij de productie gebruikt zijn.

De onderzoekers pleiten voor een duidelijk wetgevend kader, maar ook voor overleg met boeren om tot een meer verantwoord gebruik te komen.

“Om het gebruik van kunststoffen in de landbouw duurzamer te maken, zullen weloverwogen beslissingen essentieel zijn, gebaseerd op de wetenschap en circulaire economie”, zegt Demokritou.  “We moeten innovaties op het gebied van materiaalontwerp stimuleren, kunststoffen na gebruik inzamelen en recycleren, en onze gedragspatronen veranderen.”

Europa

Op 25 september jl. heeft de Europese Commissie nieuwe maatregelen aangenomen om bewust toegevoegde microplastics aan producten te beperken. Het gaat onder meer over glitters en andere microplastics in cosmetica, in wasmiddelen of kunstgras voor sportvelden. De nieuwe maatregelen zijn ingegaan op 15 oktober 2023 (gisteren).

Voor sommige producten die onder meer in de landbouw en de industrie gebruikt worden voorziet de Europese Commissie een overgangsperiode zodat producenten tijd hebben om de nodige aanpassingen door te voeren. Die overgangsperiode loopt in sommige gevallen op tot tien jaar.