Rapport Eurofound: Geestelijke gezondheid EU-jongeren bijzonder zorgwekkend

Het zopas verschenen rapport van de European Foundation for the Improvement of Living and Working Conditions (Eurofound) geeft een overzicht van de aanwezigheid van matige tot ernstige symptomen van depressie bij jongeren tussen 15 en 24 jaar in de EU.

De studie, Inequalities in the access of young people to information and support services, maakt gebruik van nieuw onderzoek en bestaande data op nationaal en Europees niveau om de sociale situatie en de gezondheid van jongeren te analyseren, alsook de mate van toegang die ze hebben tot ondersteuning.

Veel steun van ouders

Het rapport komt tot de conclusie dat de meerderheid van de 72 miljoen Europeanen tussen 12 en 24 jaar gezond zijn en voldoende aansluiting vinden op sociaal vlak. Op vlak van steun en aanmoediging van ouders, scoren alle landen in Europa erg hoog.  

De auteurs wijzen er wel op dat jongeren die in landen wonen waar de economische crisis het hardst toesloeg, nog steeds de gevolgen van economische en sociale uitsluiting ervaren. Die gevoelens bij jongeren zijn het hoogst in Griekenland (93 procent), gevolgd door Portugal (86 procent), Cyprus (81 procent), Spanje (79 procent) en Kroatië (78 procent), alle landen die strijden tegen een zware recessie.

Jonge Duitsers tussen 16 en 30 jaar oud hebben het minst het gevoel dat de economische crisis hun toekomst nog beïnvloedt (27 procent).

Mentale gezondheid: uitdaging voor het beleid

Wat betreft de gezondheid en het welbevinden van Europese jongeren stellen de auteurs dat er een probleem is “dat de beleidsmakers voor een ernstige uitdaging stelt”.

Ze concluderen dat vooral de geestelijke gezondheid van jongeren “bijzonder zorgwekkend is in de hele EU”. Zo blijkt dat 14 procent van de Europeanen tussen 18 en 24 jaar risico loopt op een depressie (gegevens voor 2016), waarbij jonge Zweden het hoogste risiconiveau hadden (41 procent). 

De auteurs merken hierbij op dat Zweden het enige land is waar uit een bevraging bleek dat jongeren minder optimistisch zijn dan de oudere burgers over hun toekomst. 

Nederland bij hoogste vijf

Het op een na hoogste percentage jongeren met een risico op depressie werd genoteerd in Estland (27 procent), gevolgd door Malta (22 procent), Nederland (21 procent) en Groot-Brittannië (20 procent).

“Hoewel de percentages van jongeren die daadwerkelijk lijden aan chronische depressie veel lager zijn (gemiddeld 4 procent van de 15- tot 24-jarigen was chronisch depressief in 2014), is dit nog steeds een grote zorg. Het hoogste percentage jongeren met chronische depressie werd gevonden in Ierland (12 procent), gevolgd door Finland (11 procent), Zweden (10 procent) en Duitsland (9 procent).”

België zit met 13 procent net onder het Europese niveau van jongeren met een verhoogd risico op depressie. Iets minder dan 2 procent van de Belgische jongeren (15-24) is chronisch depressief. In Nederland ligt dat volgens de cijfers in het rapport beduidend hoger met 6 procent chronisch depressieve jongeren tussen 15 en 24 jaar. 

Meer meisjes depressief

Geslacht blijkt ook een belangrijke factor om rekening mee te houden. In de meeste lidstaten hadden vrouwen van 15-24 jaar meer kans op depressieve klachten dan mannen. Er zijn ook aanwijzingen dat jonge vrouwen meer geneigd zijn om problemen voor zichzelf te houden - een factor die verband houdt met depressie. Dat komt onder meer tot uiting in hogere percentages van zelfbeschadiging en eetstoornissen zoals anorexia of boulimia bij jonge vrouwen.

Obesitas tijdens de kindertijd heeft vaak langdurige consequenties en leidt ertoe dat jongeren vaker gepest worden op school, minder productief zijn tijdens hun jeugd en het uiteindelijk tot minder goeie carrières brengen, stelt het rapport.

Pesten

Er is ook veel aandacht voor het toenemend probleem van pesten en cyberpesten. Problemen met pesten blijken het grootst te zijn in de Baltische staten en in Franstalig België.

Het rapport laat ook zien dat het risico op depressie bij jongeren sterk samenhangt met de sociaal-economische status. Jongeren uit gezinnen met de laagste inkomensniveaus in 2016 hadden meer risico op depressie dan jongeren uit gezinnen met hogere inkomensniveaus.

Toegang tot hulp

Het uiteindelijke doel van de studie is om te bekijken hoe de EU-landen zich tot elkaar verhouden wat betreft de toegang van hun jongeren tot informatie over depressie of hulpverlening. De auteurs doen daarover aanbevelingen die focussen op meer aandacht voor stemmingsstoornissen op school en in ouderverenigingen, een vlottere toegang voor jongeren tot ondersteunende diensten en meer steun aan organisaties die werken rond de mentale gezondheid van jongeren.

Ten slotte vragen ze ook speciale aandacht voor jongeren uit minderhedengroepen en uit de LGBT-gemeenschap die vaak nog meer dan andere jongeren moeten omgaan met gevoelens van uitsluiting en discriminatie.