Met grondwater komt ook CO2 naar oppervlakte

Overal ter wereld staan grondwaterlagen onder druk omdat er meer water wordt opgepompt dan er wordt aangevuld. Maar dat is niet alleen een groeiend probleem voor de watervoorziening.

In de VS alleen al is het effect van die verdroging goed voor een CO2-uitstoot van 1,7 miljoen ton per jaar, berekende een studie in Earth’s Future, het tijdschrift van de American Geophysical Union.

"We zijn enigszins verrast dat er geen rekening mee wordt gehouden in de literatuur en in de klimaatevaluaties", zeg David Hyndman, hydroloog aan de Michigan State University en een van de auteurs van de studie.

Het aandeel blijft veel kleiner dan bijvoorbeeld de uitstoot uit fossiele brandstoffen (5 miljard ton per jaar). Toch denken de auteurs dat het belangrijk is om alle bronnen van uitstoot in kaart te brengen om accurate voorspellingen te kunnen maken.

"Dit onderzoek zal de manier waarop we naar de klimaatverandering kijken niet veranderen", zegt Warren Wood, mede-auteur van de studie. "Maar het toont wel een bijkomende factor waar we rekening mee moeten houden."

Watercyclus

Als regen uit de lucht valt, bevat het ongeveer dezelfde hoeveelheid CO2 als de atmosfeer. In de grond is die concentratie veel hoger, tot 100 keer, omdat microben er organisch materiaal omzetten in CO2. Als regenwater door de grond sijpelt, lost het die extra CO2 op.

In normale omstandigheden blijft dat CO2-rijke water honderdduizenden jaren onder grond voor het opnieuw aan de oppervlakte komt in oceanen of waterlopen. Maar de mens verandert die cyclus ingrijpend en pompt in een nooit gezien tempo grondwater op.

In de VS alleen wordt dagelijks 303 miljard liter opgepompt voor drinkwater of irrigatie. Wood kreeg plots het idee dat die menselijke invloed ook gevolgen moet hebben voor de CO2-huishouding. "Het idee kwam rond 9u30 bij me op, en twee uur later had de eerste opzet voor het onderzoek."

25 vierkante kilometer per dag

In hun onderzoek analyseren Wood en Hyndman gegevens van de Amerikaanse geologische dienst (USGS) over verdroging en de chemische samenstelling van de waterlagen. Op die manier konden ze berekenen hoeveel CO2 er van het grondwater in de atmosfeer terechtkomt.

Ze schatten dat de VS jaarlijks 25 vierkante kilometer grondwater opmaken, goed voor 2,4 ton CO2. Daarvan wordt jaarlijks zo'n 1,7 miljoen ton omgezet in CO2 die in de atmosfeer terechtkomt. Dat is meer dan de uitstoot van de elektriciteitsproductie voor 250.000 gezinnen in de VS.

Hoe het op wereldschaal zit, is nog onduidelijk, maar Wood en Hyndman vermoeden dat er wereldwijd 9,7 tot 13,5 miljoen ton CO2 wordt uitgestoten. Ze hopen dat hun studie de aanzet kan zijn tot meer onderzoek. "Als we begrijpen hoe de mens effect heeft, kunnen we hopelijk ook de stappen nemen om sommige van die effecten te verminderen."