Mediahervorming blijft uit in Zimbabwe

Getrouwen van de regerende partij Zanu-PF van president Robert Mugabe maken weinig haast met de mediahervormingen die uiteen zijn gezet in het Global Political Agreement (GPA). Het GPA is een pact dat in 2008 werd gesloten tussen de Zanu-PF en de Beweging voor Democratische Verandering, en dat de weg heeft vrijgemaakt voor de huidige eenheidsregering en de verkiezingen later dit jaar.

Goodson Nguni, een bekende leider van de Zanu-PF, zegt onverholen het niet over hervormingen op het gebied van media en veiligheid te willen hebben. "Er komen verkiezingen aan na juni. Daar moeten de Zimbabwanen zich mee bezighouden."

Volgens de GPA zijn de hervormingen juist essentieel voor geloofwaardige, vrije en eerlijke verkiezingen. Het land moet verder repressieve wetten, zoals Wet op de Toegang tot Informatie en Bescherming van Privacy amenderen. Die wet eist dat journalisten zich jaarlijks registreren bij de Zimbabwaanse Commissie voor Media en Informatie. Verder is er de Wet op de Openbare Orde en Veiligheid, die het rapporteren van "leugens" criminaliseert en eenvoudig maakt journalisten te vervolgen.

Volgens de Amerikaanse mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW), worden beide wetten door de Zanu-PF gebruikt "om politieke tegenstanders en mensenrechtenactivisten te intimideren" en om kritiek van de media en een publiek debat te voorkomen.

Corruptie

De opmerkingen van Nguni komen op het moment dat ook de rechtelijke macht onder druk staat. Charles Hungwe, rechter aan het Hooggerechtshof, is aangeklaagd wegens recente uitspraken die hij deed. De rechter haalde zich de woede van de Zanu-PF op de hals, omdat hij de Anti-Corruptiecommissie toestemming gaf onderzoek te doen naar de handel en wandel van politici van de Zanu-PF die betrokken zouden zijn bij corruptie.
Ook liet hij de prominente mensenrechtenadvocaat Beatrice Mtetwa op borgtocht vrij. Zij wordt beschuldigd van obstructie, omdat ze een huiszoekingsbevel eiste van de politie, die in maart een inval deed in het kantoor van premier Morgan Tsvangirai.

"Afgaand op de woorden van Nguni en de recente arrestaties, verwachten we dat het ergste nog komt met de verkiezingen voor de deur", zegt Evans Muranganwa, een freelance journalist. "Vooral nu de mediahervormingen uitblijven." Politiek analist Rejoice Ngwenya verwacht een confrontatie tussen de journalistiek en de veiligheidsdiensten, als de mediahervorming uitblijft. "Journalisten zijn momenteel kwetsbaar. De wet kan tijdens de verkiezingen tegen hen gebruikt worden."

Miljoenenclaims

Het Daily News, NewsDay en de Zimbabwe Independent, drie kranten die in particuliere handen zijn, zijn voor miljoenen dollars aangeklaagd door politici vanwege hun onderzoeksjournalistiek. Een poging om de kracht van de onafhankelijke kranten te breken in de aanloop naar de verkiezingen, zeggen analisten.

Ernst Mudzengi, directeur van het Media Center Zimbabwe, zegt dat het in Zimbabwe een traditie is geworden om journalisten te intimideren in de aanloop naar verkiezingen. "Dat is altijd zo geweest. Journalisten kunnen hier hun werk niet doen in verkiezingstijd, ook al staat in het GPA iets anders."

Bright Matonga, parlementariër van de Zanu-PF en een media-analist bij de Zimbabwaanse Broadcasting Corporation, een staatszender, zegt dat de media alle ruimte krijgen. "Maar sommige journalisten gedragen zich onverantwoordelijk, verdraaien de feiten en vermengen ze met waarheden en halve waarheden", zegt Matonga. "Het is aan henzelf om zich aan de wet te houden."