Liberalisering abortus in Malawi stuit op tegenstand bevolking

Abortus is momenteel illegaal in Malawi. Afbreking van de zwangerschap is alleen toegestaan als het noodzakelijk is om het leven van de moeder te redden. Op overtreding van de wet staat veertien jaar cel.

Een speciale commissie bestudeert nu liberalisering van de wetgeving en is er een wetsvoorstel in de maak. De nieuwe wet wil abortus toestaan als er gevaar is voor de fysieke en mentale gezondheid van de vrouw en ook na verkrachting, incest of afwijkingen bij de foetus.

De kerk in Malawai verwerpt echter elke vorm van abortus als zondig. De politiek vormt tot nu toe één front als het gaat om het argument om de moedersterfte terug te dringen en de kosten van de gezondheidzorg te verminderen.

Ongewenste zwangerschappen

Los van de wetgeving is de realiteit dat er dagelijks abortussen gepleegd worden, vooral door meisjes die ongewenst zwanger zijn geraakt. Twee derde van de bevolking van Malawi is jonger dan 25 jaar, blijkt uit nationale statistieken. Gemiddeld kreeg een vrouw in de afgelopen twintig jaar 5,7 kinderen.

Uit overheidsstatistieken blijkt ook dat jaarlijks ongeveer 70.000 vrouwen een abortus laten plegen. In 33.000 gevallen wordt daarbij een onveilige methode gebruikt die resulteert in de dood van gemiddeld 17 van de 100 vrouwen.

"Dit is een kwestie van nationaal belang, want elke dag heeft een vrouw ergens een abortus, of dat nu bij een kruidendokter of een privékliniek is", zegt Edwin Gondwe, arts in het Zomba Central Hospital in het zuiden van Malawi. "De gevolgen daarvan bereiken ook ons, als er gezondheidsproblemen ontstaan. Op onze gynaecologie-afdeling komen maandelijks meer dan dertig vrouwen binnen bij wie een gebrekkig abortus is uitgevoerd."

Stigma

Meer dan 55 organisaties hebben zich inmiddels verenigd in de Coalitie voor de Preventie van Onveilige Abortus (Copua), om te strijden voor goedkeuring van de nieuwe wet door het parlement. Godfrey Kangaude, voorzitter van de Copua, zegt dat het stigma rond abortus nog steeds een netelige kwestie is. "Het is moeilijk om mensen te bereiken vanwege het stigma rond abortus, en ook vanwege de genderongelijkheid", zegt hij.

De stem van de strikte tegenstanders klinkt het luidst, zegt Kangaude. "Maar we blijven werken aan bewustwording over de noodzaak het leven en de gezondheid van vrouwen te beschermen door veilige abortus te decriminaliseren.

Volgens het Malawische bevolkingsbureau worden elk jaar minstens 106.000 tienermeisjes ongewenst zwanger als gevolg van gebrekkige anticonceptie. Als jongeren hulp vragen bij openbare gezondheidsinstellingen, zijn de hulpverleners meestal niet aanwezig. Zij zijn bezig met vaccinatiecampagnes en choleracampagnes elders, klaagt Gondwe. "Wat erger is, is dat hier in Zomba veel klinieken eigendom zijn van de Katholieke Kerk. Zij bieden geen seksuele gezondheidszorg, dus waar moeten jongeren naartoe al ze hulp nodig hebben?"

Politierapport

Tijdens een recente VN-bijeenkomst in Washington beloofde de Malawische president Peter Mutharika toegang tot seksuele gezondheidszorg te verbeteren. Een gezinsplanningscampagne moet daarbij helpen en het aantal ongewenste zwangerschappen terugdringen.

Hoewel activisten de nieuwe Abortuswet zien als een stap in de goede richting, is hij volgens hen te beperkt. Zo moet een vrouw die verkracht is, eerst een politierapport laten zien voordat ze een abortus kan krijgen. Ook staat de wet vrouwen niet toe om economische redenen of als vorm van anticonceptie een abortus te ondergaan. Het is ook niet duidelijk hoe vaak een vrouw een abortus mag plegen.