Klimaat zet huwelijk tussen bomen en paddenstoelen onder spanning

We leren kinderen al op jonge leeftijd dat ze wilde paddenstoelen in het bos maar beter laten staan omdat sommige soorten giftig kunnen zijn. Voor bomen zijn die paddenstoelen en allerlei andere fungi (schimmels) vaak noodzakelijk voor hun overleven. Bomen en schimmels helpen elkaar: als een schimmel zich aan boomwortels hecht, onttrekt die koolstof aan zijn gastheer in de vorm van suikers en voorziet daarna de boom van belangrijke voedingsstoffen, zoals stikstof en fosfor.

Die cruciale symbiotische relatie stimuleert de werking en veerkracht van ecosystemen, weten wetenschappers. Maar hoe zal het de bondgenoten in de toekomst vergaan, naarmate de globale temperatuur toeneemt?

Warm bos

Om dat te onderzoeken deden wetenschappers van de Universiteiten van Syracuse en Minnesota een experiment, B4WARMED.  Ze maakten delen van een bos droger door het te verwarmen met een soort terraswarmer. Zo wilden ze zien of er wijzigingen optraden in de samenwerking tussen schimmels en bomen en dus meer te weten komen hoe die reageren op stress en verandering in het milieu.

En wat bleek? De schimmelnetwerken ondervonden ernstige veranderingen door de opwarming: de netwerken van schimmels die bomen ondergronds met elkaar 'verbinden' evolueerden van complex en veelvoudig geconnecteerd naar een simpeler netwerk met minder verbindingen, zegt hoofdonderzoeker Christopher Fernandez van Syracuse University.

Fotosynthese

Concreet zag het team een verschuiving van schimmelsoorten die vaak voorkomen in bossen met een hoge biomassa richting soorten met een lage biomassa die vaker te zien zijn in sterk verstoorde ecosystemen. Deze verschuiving heeft met name tot “significant” gevolg dat bomen minder goed CO2 omzetten in zuurstof en suikers door middel van fotosynthese.

“Klimaatverandering vermindert de hoeveelheid koolstof die bomen vasthouden”, zegt Fernandez. “Dat heeft waarschijnlijk ook weer effect op de hoeveelheid koolstof die ze aan schimmels kunnen leveren. Uiteindelijk kan dat tot gevolg hebben dat de netwerken tussen bomen worden afgebroken.”

De onderzoekers benadrukken wel dat dit de eerste studie is waarin de reactie van schimmelnetwerken op klimaatverandering wordt bestudeerd. Ze hopen dat meer wetenschappers het fenomeen in andere ecosystemen zullen gaan onderzoeken.