Kameroen effent pad voor ggo-gewassen

De Kameroense Wetenschapsacademie kan samen met het Nationaal Comité voor Bioveiligheid het licht op groen zetten voor de introductie van ggo’s – als een test met ggo-katoen succesvol blijkt.

"Ggo's zullen Kameroen helpen om tal van problemen op te lossen die onderzoekers van het ministerie van Landbouw nog niet konden oplossen met gewone selectie en kruisbestuiving", stelt David Akuroh Mbah, hoofdonderzoeker aan de Kameroense Wetenschapsacademie.

Insuline

Volgens hem is Kameroen nog niet gestart is met het genetisch modificeren van voedselgewassen en vee. "Maar een een aanzienlijk aantal plant- en diersoorten zal gewijzigd worden voor een hogere opbrengst. Daarnaast zullen bepaalde gezondheidsproblemen opgelost worden. Heel wat medicijnen en farmaceutische producten worden gemaakt met ggo's van planten of dieren."

Mbah verwijst naar insuline, dat veel goedkoper zou zijn als het in Kameroen zelf werd geproduceerd. Ggo’s kunnen ook Afrikaanse varkenspest en vogelgriep tegengaan en een giftige stof in maniok elimineren.

Nationaal forum

Het land hield in september een eerste nationale forum over ggo's, waarbij biotechnologen, academici, regeringsfunctionarissen, zakenmensen en experts van onderzoeksinstellingen rond de tafel zaten. Ze willen het pad effenen voor een doeltreffend gebruik van biotechnologie in de Kameroense landbouw.

Mbah legt uit dat er al een wettelijk kader uit 2003 bestaat voor het controleren van moderne biotechnologie, genetisch modificeren en klonen. "Een Nationaal Comité voor Bioveiligheid moet nu het ministerie van Milieu bijstaan in de beslissing welk type van biotechnologie toegestaan of verboden moet worden."

Ggo-katoen

Momenteel lopen er in Kameroen tests met ggo-katoen op drie plaatsen in het noordelijke deel van het land. De eerste testfase werd in 2012 uitgevoerd, zonder medeweten van de bevolking. Volgens onderzoeker Celestin Klassou had het geteelde katoen een hoger rendement en was het resistent tegen ziektes en plagen.

"Het gaat om een experiment dat de Cameroon Cotton Development Corporation heeft uitgevoerd, conform de Kameroense wetgeving", verklaart Mbah. "Mensen die tegen dit systeem protesteren, zijn onvoldoende geïnformeerd. We zouden geen ggo's invoeren, we ontwikkelen ze hier. Er is een wet die handelaars verplicht om hun producten in de winkel te labelen, zodat de burger vrij kan kiezen tussen ggo's en natuurlijke producten."

Hij vertelt ook dat ggo’s overal in Kameroen geïntroduceerd zullen worden als de drie jaar durende tweede testfase succesvol blijkt.

Mogelijke allergie

Ook Vincent Titanji, biotechnoloog en vicerector aan het Christelijke Universiteitsinstituut van Kameroen, vindt de voordelen van deze techniek groter dan mogelijke nadelen. "Ze voorspelden dat onkruid volledige ecosystemen zou aantasten in landen die ggo's op grote schaal telen zoals Brazilië, de VS en China. Ook van giftige substanties is geen sprake."

Over de proeven met ggo-katoen in het noorden van het land zegt Titanji dat de opbrengst en ziekteresistentie beter waren. "Een of twee negatieve effecten zoals mogelijke allergie mag de bevolking niet afschrikken."

Marcel Moukend, een landbouwingenieur bij het ministerie van Landbouw, zegt dat de introductie van ggo's in Kameroen geen noodoplossing is voor een voedselcrisis. Volgens hem zijn er overheidsprogramma's die de voedselzekerheid kunnen garanderen. Hij verwijst naar zijn eigen nationale programma ter ondersteuning van de maïsproducenten, maar er is ook steun voor de aardappelsector bijvoorbeeld.

Ondervoeding

Officiële cijfers wijzen uit dat een derde van de kinderen onder de vijf jaar met chronische ondervoeding kampt, aldus Emmanuel Mbom van de ngo Counterpart International. Ook Unicef noemt de honger in Afrika ten zuiden van de Sahara een groot probleem, ondanks de overvloed aan landbouwgrond. Bijna 70 procent van de bevolking doet aan landbouw, maar vreemd genoeg is ook een op de vijf ondervoed.

Ondanks deze problemen geloven sommigen in Kameroen nog dat traditionele landbouwmethoden de oplossing kunnen zijn. Joshua Konkankoh, stichter van de ngo Better World Cameroon, vindt dat ggo's in Afrika in grote mate tot het verlies van voedselsoevereiniteit hebben geleid. Hij is van mening dat de ggo's een initiatief zijn van private zadenbedrijven met als bedoeling het Afrikaanse zadensysteem kapot te maken.

Konkankoh gelooft ook dat ggo's de broodwinning bedreigen van miljoenen kleine boeren die afhankelijk zijn van het hergebruiken van zaad.

Onwetenschappelijke conclusies

Het debat over de invoering van ggo's in Kameroen is nog volop aan de gang. Onderzoekers dringen er bij de boeren op aan om te praten met experts en in te zien wat er op het spel staat alvorens onwetenschappelijke conclusies te trekken.

Ondertussen blijkt uit een studie van onderzoeker Wilfred Mbatcham dat een kwart van de ingevoerde goederen in Kameroen ggo's bevatten. Het Nationaal Comité voor Bioveiligheid moet zulke rapporten nog bevestigen, en in kaart brengen wie deze producten importeert.