Boeren kiezen massaal voor 'overstromingsrijst'

Wetenschappers van het Internationaal Instituut voor Onderzoek rond Rijst (IRRI) brachten de Indiase overstromingsrijst in augustus vorig jaar in omloop. Het gaat om de populaire Indiase variëteit Swarna die genetisch werd aangepast om lang onder water te kunnen blijven zonder te gaan rotten. Rijst groeit op drassige akkers, maar de meeste soorten gaan al na een week rotten als ze helemaal onder water staan. 

Blitzstart

Met de nodige hulp van plaatselijke overheden en onderzoeksinstellingen verspreidt de nieuwe variëteit, Swarna-Sub1, zich zo snel dat ze binnen afzienbare tijd de originele soort in overstromingsgebieden helemaal kan verdringen. Volgens het IRRI wordt haar Swarna-Sub1-rijst in India al op meer dan 12 miljoen hectare geteeld, ruim een vierde van de totale oppervlakte aan rijstvelden in India.
Bangladesh, waar overstromingen nog een groter probleem zijn, is er volgens de rijstexpert Uma Shankar Singh nog sneller bij om de nieuwe soort in te voeren. Ook op de Filipijnen en in Indonesië planten boeren al Swarna-Sub1 aan.
Het IRRI schat dat boeren in Bangladesh en India per jaar tot 4 miljoen ton rijst verliezen door overstromingen. Door de klimaatverandering kunnen de overstromingen nog toenemen.
Volgens Singh, een wetenschapper die voor het IRRI werkt, is de instelling van plan haar succesrijke Sub1-gen (een afkorting voor submergence1 – 'onderdompeling1') ook in andere Aziatische rijstsoorten in te bouwen. "Rijstboeren zullen door de klimaatverandering steeds meer te maken krijgen met overstromingen", legt Singh uit. Nieuwe rijstvariëteiten maken is wel een werk van lange adem. Er zijn vier tot vijf jaar veldtesten nodig, en dan duurt het meestal nog twee tot drie jaar voor de soorten ook bij alle geïnteresseerde boeren belanden.

Genetische diversiteit

Volgens David Mackill, een topwetenschapper van het IRRI, vertonen rijstsoorten die het Sub1-gen meekrijgen, geen gebreken die de oorspronkelijke variëteiten ook niet hebben. Ze zouden bijvoorbeeld niet meer gevoelig zijn voor insecten of andere plagen.
Niet iedereen is daar even zeker van. "Misschien weet je wel wat je krijgt als je het Sub1-gen inbrengt in een rijstsoort, maar je kunt onmogelijk weten welke kenmerken je verliest. Dat wordt pas na jaren duidelijk", zegt Devinder Sharma, de directeur van het Forum voor Biotechnologie en Voedselveiligheid in New Delhi.
Volgens Sharma hebben de duizenden rijstvariëteiten die er bestaan allemaal specifieke kenmerken die ze geschikt maken voor bepaalde streken. "Toen er tijdens de tsunami van 2004 op veel plaatsen zout water binnendrong, merkten we bijvoorbeeld dat sommige wilde rijstsoorten veel zout kunnen verdragen." Verzilting is een ander probleem waarmee kustgebieden te maken zullen krijgen door de klimaatopwarming, naast meer overstromingen.