Afname insecten bedreigt voedselvoorziening

Bijen, wespen, vlinders en kevers zijn essentieel voor de bestuiving van verschillende soorten groenten, fruitbomen, notenbomen en bloemen. IPBES concludeert dat er internationale actie nodig is om te voorkomen dat er insectensoorten verdwijnen. De wereld telt alleen al 20.000 soorten wilde bijen.

De wereldwijde voedselproductie bestaat voor 75 procent uit planten die minstens deels afhankelijk zijn van bestuiving om vrucht te dragen. Sommige van die gewassen, zoals koffie en cacao, zijn een belangrijke inkomstenbron voor ontwikkelingslanden.

Kolibrie

Ook 16 procent van de gewervelde dieren die bijdragen aan bestuiving, zou bedreigd worden. Het gaat dan om vogels en vleermuizen. De kolibrie voedt zich bijvoorbeeld met nectar en verplaatst zich daarvoor van bloem naar bloem.

Voor insecten is het risico op uitsterven moeilijker vast te stellen, zeggen de onderzoekers, maar zij waarschuwen voor een "hoog risico" voor sommige soorten bijen en vlinders. Op sommige plaatsen in de wereld zou meer dan 40 procent van de bestuivende insecten bedreigd worden.

De insecten hebben het moeilijk door verschillende oorzaken. Een daarvan is het verbouwen van grote oppervlakken landbouwgewassen zonder ruimte te laten voor wilde bloemen of gewassen die voedsel bieden voor bestuivende insecten. Daarnaast kunnen pesticiden gevaarlijk zijn voor insecten, en bijen hebben te maken met parasieten en andere ziekteverwekkers.

De klimaatverandering heeft ook impact, vooral op hommels. Door de opwarming van de aarde verandert het territorium van zowel de planten als de insecten, en ook de bloeitijd van planten.

Inheemse kennis

Het deel van de voedselproductie dat afhankelijk is van plantensoorten die bestoven moeten worden, is in de afgelopen vijftig jaar met 300 procent gegroeid. Deze soorten hebben echter een lagere en instabielere opbrengst dan gewassen die niet afhankelijk zijn van bestuiving.

De onderzoekers pleiten voor een meer gevarieerde leefomgeving voor insecten. Dit kan bijvoorbeeld bereikt worden door meer bloeiende planten te zaaien in landbouwgebieden en steden, traditionele landbouwpraktijken zoals vruchtwisseling te stimuleren, uitwisseling tussen inheemse kennis en wetenschappelijke kennis en vermindering van pesticidengebruik.

Het onderzoek werd gepresenteerd tijdens de vierde plenaire vergadering van IPBES in Kuala Lumpur (Maleisië), die zondag werd afgesloten.