50 landen stellen levensreddende vaccinatiecampagnes voor kinderen uit door de pandemie

In normale omstandigheden sterven jaarlijks meer dan 1,5 miljoen kinderen aan ziektes die te voorkomen zijn. Dat cijfer zou nu wel eens veel hoger kunnen liggen, waarschuwen Unicef en de WHO tijdens de Wereld Vaccinatieweek (24 april tot en met 30 april). Veel aanbevolen vaccinaties worden uitgesteld vanwege de pandemie.

Uit een recent WHO-rapport blijkt dat zestig grote vaccinatiecampagnes tegen ziektes zoals de mazelen, polio en gele koorts in minstens vijftig landen nog steeds uitgesteld worden. Oorzaken zijn de hoge druk op de lokale gezondheidssystemen, lockdownmaatregelen en verstoringen in de globale toeleveringsketen van vaccins en bijhorend materiaal. Het merendeel van de landen ligt in Afrika, waar de nood aan levensreddende inentingen net zeer hoog is.

Verloren kinderlevens

“Dit is een ernstig probleem”, waarschuwt WHO-topman dr. Tedros Adhanom Ghebreyesus. Volgens het rapport worden wereldwijd 228 miljoen kinderen door de vaccinatiestop blootgesteld aan dodelijke maar te voorkomen ziekten. Voor de pandemie waren er wereldwijd zo’n 20 miljoen kinderen die de aanbevolen vaccinaties niet kregen. Volgens Unicef sterven er in zulke omstandigheden gemiddeld anderhalf miljoen kinderen aan ziektes waarvoor ze ingeënt kunnen worden. De organisatie vreest de impact van de uitgestelde vaccinatiecampagnes.

“We hebben geen tijd te verliezen. Minder inenten betekent verloren kinderlevens”, zegt Suzanne Laszlo, directeur van Unicef Nederland. Vooral campagnes tegen mazelen worden hard getroffen. Van de 60 gepauzeerde campagnes zijn er 23 in het kader van de strijd tegen de kinderziekte. Veel campagnes staan nu al meer dan een jaar on hold. En laat mazelen nu net de meest dodelijke zijn van alle ziekten waarvoor kinderen kunnen ingeënt worden. Vooral in combinatie met ondervoeding kunnen mazelen voor kinderen catastrofaal zijn.

De verstoring van de vaccinatiecampagnes hebben al geleid tot mazelenuitbraken in de Democratische Republiek Congo, Pakistan en Jemen. Volgens WHO-directeur-generaal Tedros ‘stijgt het risico op gelijkaardige uitbraken op andere plaatsen’, nu veel kinderen cruciale vaccinaties moeten missen.

Vaccinongelijkheid

De pandemie toonde de wereld hoe belangrijk vaccins zijn. Maar de globale verdeling van COVID-19-vaccins confronteerde de wereldbevolking ook met een oud zeer: de hardnekkige ongelijkheid in de toegang tot cruciale inentingen. Unicef-directeur Henrietta Fore is naar eigen zeggen “niet verrast” dat de helft van de landen te maken hebben met uitgestelde vaccinatiecampagnes in Afrika ligt.

“COVID-19-vaccins zijn onze beste hoop op een terugkeer naar een normaal leven”, zegt Fore. “We moeten onszelf eraan herinneren dat miljoenen kinderen over de hele wereld geen toegang hebben tot vaccins voor welke van de te voorkomen ziekten dan ook. Dit is niet het normaal waarnaar we moeten terugkeren.”