Impact van overbevolking op kindersterfte zwaar onderschat

In Afrika sterven in verhouding veel meer kinderen jonger dan vijf als gevolg van milieuvervuiling, gebrek aan schoon water en sanitaire voorzieningen en een grotere gezinsomvang.

Tot die conclusie komt een internationaal team onder leiding van de Flinders-universiteit in Adelaide en de Universiteit van West-Australië in Perth. Dat analyseerde het verband tussen verhoogde kindersterfte, milieuaantasting en bevolkingsdichtheid op het hele continent, het eerste onderzoek in zijn soort.

Schoon drinkwater

Een betere gezinsplanning en toegang tot schoon drinkwater en sanitaire voorzieningen kunnen de kindersterfte aanzienlijk doen dalen, melden de onderzoekers in het tijdschrift BMJ Open.

“De gezondheid van de kinderen was het slechtst in de Afrikaanse landen waar de waterkwaliteit, sanitaire voorzieningen, luchtkwaliteit en milieuprestaties het slechtst zijn”, zegt professor Corey Bradshaw van het Global Ecology Lab van de Flinders-universiteit. “We hebben ook het eerste empirische bewijs geleverd van een verband tussen grote gezinnen en slechtere gezondheidsresultaten bij kinderen in ontwikkelingslanden.”

“Gezondheidswerkers negeren de negatieve gevolgen van overbevolking en milieuaantasting – inclusief klimaatverandering – op de gezondheid van kinderen in ontwikkelingslanden grotendeels”, zegt coauteur professor Peter Le Souëf van de Universiteit van West-Australië.

Bevolkingsgroei

Afrika telt momenteel 1,2 miljard inwoners. Prognoses geven aan dat de bevolking er de komende decennia snel zal toenemen. Vooral in Afrika ten zuiden van de Sahara zal de bevolking naar verwachting meer dan verviervoudigen deze eeuw, stellen de VN. Van het grootste land van Afrika, Nigeria, kan de bevolking zelfs verzesvoudigen, van 122 miljoen naar 794 miljoen.

Als dat het milieu verder aantast, kan dat gevolgen hebben voor de kindersterfte, zeggen de onderzoekers.
“In de meeste regio's van Afrika bevindt de aantasting van het milieu zich mogelijk nu al op een punt dat het de voedselproductie, de lucht- en waterkwaliteit en de afweer tegen besmettelijke ziekten in gevaar brengt”, zegt Bradshaw.

Zorgwekkende resultaten

“Deze zorgwekkende resultaten benadrukken het belang van voortdurende investeringen in schoon water en sanitaire voorzieningen, in maatregelen om de luchtkwaliteit te verbeteren, in grootschalige gezinsplanning en in inspanningen om een verdere aantasting van het milieu te beperken. Dat is nodig om in Afrika de Duurzame Ontwikkelingsdoelstellingen van de Verenigde Naties te halen tegen 2030.”

In 2017 stierven wereldwijd 5,4 miljoen kinderen jonger dan vijf jaar. Vooral in Afrika is de kindersterfte hoog, blijkt uit cijfers van de Wereldgezondheidsorganisatie. In Afrika sterven 74 per 1000 kinderen voor ze vijf jaar worden; in Europa is dat 9 op 1000.

Dat mensen in Afrika niet uit de armoedeval geraken is volgens Corey Bradshaw “gedeeltelijk een gevolg van een slechte gezondheid die tot lagere economische prestaties leidt, wat dan weer de gezondheid negatief beïnvloedt. Men schat zelfs dat de Afrikaanse regio ongeveer 6 procent van haar bruto binnenlands product zal verliezen door de toekomstige verloren levensjaren.”