Zware waterproblemen in El Salvador maar niet volgens politici

Voor de parlements- en lokale verkiezingen van 4 maart doen sommige partijen wel voorstellen rond de bescherming van natuurlijke hulpbronnen. Maar op de verkiezingsmeetings en in de debatten in de media is milieu totaal onzichtbaar.

“Het is ironisch dat in een land waarvan de toekomst zo sterk afhangt van natuurlijke hulpbronnen, vooral van water, de kandidaten voor het parlement zo weinig interesse hebben in een debat over oplossingen”, zegt onderzoeker Andrés McKinley van de Centraal-Amerikaanse Universiteit José Simeón Cañas (UCA).

Weinig enthousiasme

Ook onveiligheid en werkloosheid zijn dringende kwesties, maar milieu is het meest strategische thema aangezien het te maken heeft met de economische en sociale leefbaarheid van het land, zegt McKinley.

De campagnemachines bij de acht partijen, waaronder de twee grootste, de regerende, linkse FMLN en de rechtse Arena, draait op volle toeren. Maar bij elk verkiezing daalt het enthousiasme bij de bevolking, deels omdat de mensen niet echt wakker liggen van de verkiezingsbeloftes, zeggen experts.

Slechts 30 procent van de bevolking is geïnteresseerd om te gaan stemmen, volgens een recente enquête van het Universitair Instituut voor Publieke Opinie (Iudop).

Watergebruik reguleren

“Het milieuthema krijgt niet de juiste aandacht in de verkiezingsprogramma’s van de kandidaten, dat moeten we toegeven”, zegt kandidaat Juan José Martel van Cambio Democrático, een kleine centrumlinkse partij die vandaag geen verkozenen heeft in het parlement.

Cambio Democrático stelt onder meer voor het watergebruik te reguleren en extra inspanningen te doen om vervuiling tegen te gaan en bossen te recupereren.

Het land heeft een bijzonder hoge bevolkingsdichtheid (342 inwoners per vierkante kilometer), de ontbossing heeft er zwaar toegeslagen. Daardoor is de impact van extreme klimaatfenomenen bijzonder groot: bijna 90 procent van de bevolking, 95 procent van het grondgebied en 90 procent van het bruto binnenlands product loopt dan gevaar, stelde het ministerie van Leefmilieu vorig jaar in een rapport.

Beheer

Water is een prioriteit, maar weinig partijen dringen aan op een snelle goedkeuring van de Algemene Waterwet, waarover al sinds 2006 wordt gedebatteerd in het parlement.

Het debat raakt niet voorbij de discussie welke entiteit het water moet gaan beheren. De rechtse partijen, en vooral Arena, willen er vertegenwoordigers van de Nationale Vereniging voor de Privéonderneming (ANEP) in. Sociale organisaties wijzen dat stellig af.

“Grote bedrijven erkennen water niet als een gemeenschappelijk goed”, zegt McKinley. “We verzetten ons tegen de betrokkenheid van de ANEP bij het beheer, omdat dit het begin inluidt van de privatisering van de waterinstelling. Als men de controleur privatiseert, is men nog maar een stap verwijderd van de privatisering van de hulpbron zelf.”

Irrigatie

Door deze belangen van de bedrijfswereld, die water ziet als een grondstof voor de productieactiviteit, hebben de politici nu weinig zin om aan te dringen op waterregulering, zeggen zowel McKinley als Martel.

Volgens een recente studie van het Global Water Partnership (GWP) is slechts 30,6 procent van het beschikbare water in El Salvador bestemd voor menselijke consumptie. De rest gaat naar irrigatie (50,6 procent), industrie (3,7 procent), thermo-elektrische centrales (13 procent), aquacultuur (1,8 procent) en horeca (0,02 procent).

De regerende FMLN is een van de weinige partijen die in haar campagne rechtstreeks naar het thema verwijst. In een verkiezingsspot wil een kind een glas water halen maar een onzichtbare barrière verhindert dat. De tekst bij de spot luidt: “In El Salvador zeggen we altijd dat we niemand een glas weigeren, zeker een kind niet, het is een mensenrecht, maar sommigen willen water privatiseren terwijl deze hulpbron van ons allemaal is.”

Volgens de laatste peilingen heeft Arena een voorsprong van 12 procentpunt op de FMLN voor het parlement en 7 procentpunt voor de lokale verkiezingen. Daardoor raken water en andere milieuprioriteiten nog moeilijker op de politieke agenda.