Links kan winst niet verzilveren in Mexico

Zondag koos Mexico niet alleen een nieuwe president, maar ook 500 volksvertegenwoordigers, 128 senatoren en besturen in vijftien deelstaten.
De linkse partijen die presidentskandidaat Andrés Manuel López Obrador hebben gesteund, onder meer Partij van de Democratische Revolutie (PRD), zagen hoe Enrique Peña van de traditionele PRI met het presidentschap ging lopen. Niettemin is links er in stemmenaantal op vooruitgegaan.

Het behield zijn meerderheid in de hoofdstad en haalde ook de deelstaten Morelos, naast de hoofdstad, en Tabasco binnen.

Maar volgens de voorlopige tellingen – de definitieve uitslag kan nog tot 6 september op zich laten wachten – is links er niet in geslaagd de stemmenwinst te verzilveren in het parlement. Daar zakken ze zelfs van 27 procent naar minder dan 20 procent van de zetels.

Populistische leider

"De groei van links in het centrum van het land is indrukwekkend", zegt Sergio Aguayo van de Colmex-universiteit. "Links staat nu voor het dilemma of het rekening gaat houden met het publiek of zich in zichzelf gaat opsluiten. Het kampt met ernstige problemen van samenhang en organisatie."

"Links staat nu voor zijn oude, vermoeiende dilemma: doorgaan met zijn populistische leider of zich moderniseren", zegt emeritus hoogleraar Roger Bartra van het Instituut voor Sociaal Onderzoek van de Nationale Autonome Universiteit van Mexico. "De situatie is er niet eenvoudiger op geworden want enerzijds beschikt het over een belangrijk kapitaal maar anderzijds heeft het een molensteen om de nek."

Beter aanbod

"Links zal zijn politieke aanbod moeten verbeteren", zegt Rogelio Hernández, hoogleraar aan de Colmex-universiteit.

Sinds 1997 hebben de Mexicaanse presidenten het zonder parlementaire meerderheid moeten stellen, waardoor ze met andere partijen moesten onderhandelen. Maar sinds 2006 heeft links de voorstellen van de regerende PAN zelfs niet eens in overweging willen nemen, als gevolg van de vermeende verkiezingsfraude door de PAN.

De PRI heeft nu 21 van de 32 deelstaatregeringen veroverd, waarbij het vooral in het noorden sterk staat, terwijl de rest van het land tussen PAN en links wordt verdeeld.
Volgens Roger Bartra, die bekend staat om zijn felle kritiek op de linkse partijen, is het voor links van fundamenteel belang dat de grootste linkse partij, de PRD, sterker wordt. "Daarvoor moeten we de kwaliteit van de linkse oppositie verbeteren." Links "moet zich leren inschakelen in een moderne en intelligente oppositie."

López Obrador

López Obrador, die eind jaren tachtig de PRI verlaten had vanwege haar autoritaire beleid, brak later ook met de PRD en richtte de Movimiento de Regeneración
Nacional op, de Beweging voor Nationale Vernieuwing.

Volgens de voorlopige tellingen heeft Enrique Peña zondag 38,2 procent van de stemmen gehaald in de presidentsverkiezingen, López Obrador 31,6 procent en Josefina Vázquez van de regerende PAN 25,4 procent.
López Obrador eiste al een nieuwe telling, net zoals in 2006, toen hij met een verschil van nauwelijks 0,56 procent van PAN-kandidaat Felipe Calderón verloor.