Crisis vreet aan NAVO-budget

Intussen heeft het conflict in Libië laten zien dat de militaire partners van de VS in Europa hun beperkingen hebben, werken vrijwel alle bondgenoten toe naar vertrek uit Afghanistan en wil geen enkel land interveniëren in de Syrische burgeroorlog.

De NAVO beleeft in de aanloop naar Chicago zowel een existentiële als een financiële crisis. Landen zoals Groot-Brittannië, Griekenland en Spanje bezuinigen sterk op defensie en de Verenigde Staten overwegen voor het eerst in tien jaar te gaan snijden in het budget voor het Pentagon.

De alliantie heeft ook moeite met het vinden van de juiste strategie, passend bij de rol van de organisatie in het tijdperk ver na de Koude Oorlog.

Afghanistan

"In het verleden bezuinigden bondgenoten soms 10 procent op hun budget. Dat had impact, maar het was te overzien", zegt Julianne Smith, plaatsvervangend nationaal veiligheidsadviseur van de Amerikaanse vice-president Joe Biden. "Nu gaat het om 20 tot 25 procent. Dan moeten er moeilijke besluiten genomen worden. Je kunt deels efficiënter gaan werken, maar er bestaat serieuze angst dat de inzetbaarheid aangetast wordt."  

Smith ziet nog wel positieve ontwikkelingen. "Ondanks het feit dat er stevig bezuinigd wordt, trekken landen zich niet terug uit operaties vanwege de financiële crisis. Ze vertrekken niet uit Afghanistan omdat ze zich niet meer kunnen veroorloven te blijven."

De toekomst van Afghanistan staat in Chicago hoog op de agenda. Het kost jaarlijks 4 miljard dollar (3,1 miljard euro) om alleen de Afghaanse veiligheidstroepen te financieren na 2014. De Verenigde Staten willen dat de Europese bondgenoten een derde van dat bedrag ophoesten. Nederland zal tijdens de top over de brug komen met 90 miljoen euro voor de periode 2015-2017. Het Belgische kernkabinet heeft gisteren (woensdag) beslist na 2014 maximaal 12 miljoen euro beschikbaar te stellen voor heropbouw in Afghanistan.

Geldverspilling

Rangina Hamidi, een mensenrechtenactiviste en voorzitter van Kandahar Treasure, het eerste door vrouwen gerunde bedrijf in Kandahar, is teleurgesteld over de Afghanistan-discussie binnen de NAVO. Militaire inzet is volgens haar niet de oplossing voor het terrorismeprobleem. "Er is diplomatie, je kunt kijken naar de financiële basis van de terroristen en samenwerken met Pakistan om te voorkomen dat dat land terroristen en trainingskampen toestaat op zijn grondgebied."

Het gesprek in Chicago gaat meer over het land dan over de regio, en dat zou anders moeten, zegt ze. "De toekomst van Afghanistan hangt af van de toekomst van de regio, vooral met betrekking tot Pakistan. Als ze alleen over Afghanistan praten, zal er nog meer geld verspild worden."

Raketschild

De VS collecteren niet alleen voor Afghanistan, ze vragen hun Europese partners ook een bijdrage te leveren aan een raketschild dat Europa moet beschermen tegen raketaanvallen. In recente rapporten van onder meer een adviescommissie van het Pentagon, blijkt dat er technologische problemen en kostenoverschrijdingen dreigen voor dat systeem. Eerder deze maand deed de Amerikaanse Nationale Academie voor Wetenschappen de aanbeveling het component voor satelliettracking te schrappen.

Washington zet de NAVO-partners verder onder druk om te voldoen aan de verplichting om 2 procent van hun bruto binnenlands product uit te geven aan defensie.