Opstandelingen Noord-Mali werven kindsoldaten

"Andere kinderen uit de buurt zeggen dat mijn zoon met gewapende mannen is meegegaan", zegt Toure. "Ik kan er niet van slapen. Ik maak me erg zorgen over hem."

Toure nam vorige maand het moeilijke besluit om niet te vluchten uit Kidal. Overheidstroepen trokken zich daar op 30 maart terug en gewapende groepen - bendes en milities - maakten zich meester van de regio. 

"Ik wilde weggaan om mijn kinderen te beschermen", zegt Toure per telefoon, zonder dat hij zijn echte naam wil zeggen uit angst voor vergelding. "Maar dan had ik ook mijn winkel achter moeten laten en die zou dan geplunderd worden door dieven."

Toure heeft nu spijt van zijn besluit. Hij zegt dat hij geprobeerd heeft zijn kinderen binnen te houden, "maar dat lukte niet op hun leeftijd." Op 29 maart kwam zijn oudste zoon van vijftien jaar niet meer thuis. Hij is nog steeds vermist.

Kwalijke ontwikkeling

Hoewel het verhaal van Toure, zoals de meeste getuigenissen uit het noorden van Mali, moeilijk bevestigd is te krijgen, kan de angst van Toure gegrond zijn. Corinne Dufka, West-Afrika-onderzoeker bij mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW), was in april tien dagen in Mali. Alle getuigen die HRW in Mali heeft gesproken, beweren dat ze kindsoldaten hebben gezien bij de Toeareg-rebellen.
 
HRW bracht vorige week het rapport Mali - War Crimes by Northern Rebels uit. In dat rapport spreken de onderzoekers over kinderen die geweren dragen en te wijde legerkleding. "Dat er kinderen worden ingezet in Noord-Mali is een zeer kwalijke ontwikkeling", zegt Dufka.

Getuigen vertelden HRW dat de kindsoldaten doorgaans tussen vijftien en zeventien jaar oud zijn. In sommige gevallen zou het echter gaan om kinderen van een jaar of twaalf. Onderwijzers uit de regio beweerden dat ze enkele van hun leerlingen hadden gezien bij rebellengroepen.

Islamistische groepen

Toeareg-rebellen vechten al sinds onafhankelijkheid in 1960 onder verschillende namen tegen de Malinese regering. Op 22 maart werd de regering van president Amadou Toumani Touré afgezet door militairen. Die vonden dat de regering te weinig ondernam tegen opstandige Toearegs in het noorden van het land, maar sinds de staatsgreep wisten die rebellen hun positie juist te versterken.  Op 6 april riepen ze de onafhankelijke staat Azawad uit in Noord-Mali, maar volgens berichten hebben ze dat gebied nog lang niet onder controle.

Ook komen er berichten naar buiten over de groeiende aanwezigheid van buitenlandse islamistische groepen in Noord-Mali. Die groepen waren daar al langer aanwezig, maar lijken te profiteren van het huidige machtsvacuüm.

Zowel de Nigeriaanse islamistische groepering Boko Haram, als Al Qaeda in de Islamitische Maghreb en de Beweging voor Eenheid en Jihad in West-Afrika (Mujao) zijn present in Noord-Mali. Ook deze groepen zouden kindsoldaten inzetten. 

Op 6 april bestormden gewapende mannen het Algerijnse consulaat in Gao en ontvoerden de consul en zes stafleden. Volgens een bron bij de Toeareg-rebellengroep Beweging voor Nationale Bevrijding van Azawad (MNLA), behoorden de ontvoerders tot Boko Haram en Mujao.

Toen de MNLA probeerde de diplomaten te bevrijden, zouden Boko Haram en Mujao vijf jongens in de leeftijd van tien tot twaalf jaar gestuurd hebben met explosieven om hun middel. Volgens de bron werd de MNLA gedwongen zich terug te trekken, omdat de jongens dreigden de explosieven tot ontploffing te brengen. 
 
HRW maakt ook melding van ontvoering van meisjes, onder andere door MNLA. Zij zouden seksueel misbruikt worden door de opstandelingen.