Wetenschappers kijken voor het eerst 'onder de motorkap' van zaadcellen

Het onderzoek, gisteren (donderdag) gepubliceerd in het wetenschappelijke tijdschrift Cell, levert belangrijke inzichten over hoe spermacellen bewegen en waarom ze mogelijk niet goed functioneren.

Van meer dan twintig van de ontdekte eiwitten was het nog niet bekend dat ze een wezenlijk onderdeel vormen van de ‘motor’ die een spermacel doet zwemmen.

Odyssee

De reis die een spermacel moet afleggen om bij een eicel te komen, is een ware odyssee. Spermacellen moeten afstanden zwemmen van meer dan duizend keer hun eigen lengte, en dat ook nog eens in de stroperige omgeving van het vrouwelijke voortplantingskanaal. Als spermacellen zich op de een of andere manier minder goed kunnen voortbewegen, leidt dat tot onvruchtbaarheid bij mannen, een probleem dat wereldwijd toeneemt.

De motor van spermacellen zit in hun staart, en die is opgebouwd uit honderden eiwitten. Welke eiwitten dat precies zijn, bleef tot nu toe grotendeels onbekend. Tot het team van biomoleculair onderzoeker Tzviya Zeev-Ben-Mordehai een manier ontdekte om de eicellen te identificeren.

Op een nooit eerder vertoond detailniveau konden ze de individuele aminozuren, de bouwstenen van eiwitten, onderscheiden. Dat deden ze door een nieuwe manier te ontwikkelen om spermastalen te behandelen. Ze identificeerden minstens zestig soorten eiwitten, waarvan er twintig enkel en alleen in spermacellen voorkomen.

Zonder naam

Opvallend is dat 28 van de gevonden eiwitten nog niet eerder experimenteel bestudeerd waren en zelfs nog geen naam hadden.

Zeev-Ben-Mordehai wijst erop dat deze eiwitten goede kandidaten kunnen zijn voor toekomstige genetische studies. “We starten een nieuw tijdperk wat betreft de diagnose van onvruchtbaarheid en de ontwikkeling van anticonceptiemiddelen voor mannen”, zegt ze.