Voormalige topadviseurs VS willen akkoord met Iran

Brent Scowcroft en Zbigniew Brzezinski schreven in een brief aan Harry Reid, leider van de grootste fractie in de Amerikaanse Senaat, dat een interimakkoord met Iran (waarover de gesprekken woensdag in Genève starten) "de veiligheid van de VS, Israël en andere partners in de regio ten goede zal komen".

"Meer sancties zouden de Iraniërs versterken in hun overtuiging dat de VS geen akkoord wil sluiten met de huidige machthebbers in Iran", aldus de auteurs. Beide mannen zijn niet van de minste: Scowcroft adviseerde de presidenten Gerald Ford en George H.W. Bush inzake nationale veiligheid, Zbigniew deed hetzelfde voor ex-president Jimmy Carter.

"Slechte deal"

De Israëlische regering van Benjamin Netanyahu en zijn aanhangers van de machtige Israëlische lobby in de VS voeren volop campagne tegen een interimakkoord waarmee Teheran uranium zou mogen verrijken, maar niet genoeg om zelf kernwapens te maken.

Onderhandelaars van de VS, Groot-Brittannië, Frankrijk, Rusland, China, Duitsland en Iran kwamen vorige maand in Genève erg dicht bij een akkoord. Netanyahu heeft dat verscheidene keren afgedaan als een "erg slechte deal", terwijl andere Israëlische functionarissen gedreigd hebben met unilaterale militaire actie tegen de Iraanse nucleaire installaties.

Frans manoeuvre

Op het allerlaatste moment zou de Franse minister van Buitenlandse Zaken, Laurent Fabius, de kladversie hebben aangepast, waardoor de Iraanse vertegenwoordiger maar ook de andere westerse onderhandelaars opnieuw moesten terugkoppelen. Toch zijn de Amerikanen voorzichtig optimistisch dat er eind deze week een akkoord kan worden bereikt.

Fabius' tussenkomst kwam er na een driedaags bezoek aan Israël van de Franse president François Hollande, die zondag als een held werd onthaald in Tel Aviv. Analisten vermoeden dat Parijs toenadering zoekt tot Irans aartsrivalen in de regio – zijnde Israël en Saoedi-Arabië – op het moment dat Washington meer geïnteresseerd lijkt om de banden met Teheran aan te halen.

Het Franse last minute veto kon ook op de goedkeuring rekenen van Amerikaanse neoconservatieven en andere haviken, vooral Republikeinen maar ook enkele democraten.

Onbekend terrein

De druk van Netanyahu, die naar alle verwachting niet zal afnemen deze week, zorgt in de VS voor ongenoegen over de bilaterale relaties. "Amerika en Israël wagen zich op onbekend terrein", verklaarde Robert Satloff, hoofd van het Washington Institute for Near East Policy, spin-off van het machtige American Israel Public Affairs Committee (AIPAC), hierover.

Niettemin hebben de Democratische leiders in de Senaat zich achter de regering geschaard in haar verzet tegen nieuwe sancties terwijl de onderhandelingen nog lopen. En Reid, die de kalender van de Senaat bepaald, lijkt geneigd om hen daarin te volgen.

Leslie Gelb, gewezen voorzitter van de invloedrijke Council on Foreign Relations, stelde maandag in de Daily Beast dat een kortetermijndeal "zou leiden tot het equivalent in het Midden-Oosten van het beëindigen van de Koude Oorlog met de Sovjet-Unie (...), drastisch de dreiging van een Iraans kernwapen zou kunnen verkleinen, en de weg zou vrijmaken voor het beheersen van gevaarlijke conflicten in Syrië, Irak en Afghanistan."