Senegal zoekt professionele vroedvrouwen tegen moedersterfte

In Senegal bestaan er twee soorten vroedvrouwen: de "sage-femmes", die een volledige professionele opleiding hebben genoten, en de "matrones", vrouwen die het beroep al doende leren en vaak minder dan zes maand praktijkles hebben gekregen. "Matrones kunnen de bloeddruk van een vrouw meten, maar ze weten vaak niet wat dat betekent. Ze willen het kind zo snel mogelijk ter wereld brengen en gebruiken hier te vaak geneesmiddelen voor, wat een bijkomende oorzaak is van moedersterfte", verklaart ABC-directeur Skye.

De moedersterfte in Senegal is ondanks overheidscampagnes nog steeds schrikbarend hoog. Volgens de overheid daalde de mortaliteit tussen 2005 en 2010 van 401 naar 392 per 100.000 geboortes, maar het land staat nog steeds op de 144ste plaats van 181 landen in de internationale ranglijst van moedersterfte. Nochtans is universele toegang tot gezondheidszorg één van de Millenniumontwikkelingsdoelen van de Verenigde Naties.

Professionalisering

Zowel de Senegalese overheid als belangengroepen riepen afgelopen maanden op tot een professionalisering van het beroep van vroedvrouw om moedersterfte tegen te gaan. Volgens de voormalige eerste minister Aminata Touré is er een tekort van meer dan 1.300 vroedvrouwen in het land. Daarom is de overheid begonnen met de zoektocht naar en opleiding van professionele vroedvrouwen. Vooral op het platteland is de nood hoog. Zo zijn er in de oostelijk gelegen regio Matam maar veertien vroedvrouwen voor een bevolking van meer dan een half miljoen mensen.

In een toespraak zei Touré eerder dit jaar dat 6 op 10 gevallen van moedersterfte zijn te voorkomen door "voldoende personeel en een professionele gezondheidszorg die voor iedereen toegankelijk is, vooral voor vrouwen uit afgelegen gebieden." Vroedvrouw Gacko Ndèye Ndiaye, die in dienst van de overheid werkt, beaamt dat. "Er zijn verschillen tussen een aantal regio's. Zo zijn er plattelandsgebieden in Senegal waar 1 op 100 vrouwen sterft tijdens de geboorte. Vrouwen mogen vaak niet zelf kiezen wanneer ze naar een ziekenhuis gaan en door de slechte staat van de wegen is zelfs dat onmogelijk."

Alternatief

Volgens overheidscijfers wordt maar een op twee geboortes op het platteland begeleid door een vroedvrouw. Eén van de organisaties die dat tekort aan vroedvrouwen probeert op te vangen is African Birth Collective. Deze organisatie van Senegalese vroedvrouwen heeft onlangs een kraamkliniek opgericht in de zuidelijk gelegen regio Casamance. "Traditionele vroedvrouwen vertelden ons dat ze graag een eigen plaats wilden om geboortes te begeleiden. Ze voelden zich niet welkom in de overheidsklinieken", zegt ABC-directeur Skye.

Het centrum werkt daarom bewust zonder overheidsbemoeienis. Volgens Skye domineert de westerse verloskunde nog steeds de gedachten. Haar organisatie zoekt een balans tussen westerse methodes, waar vrouwen nog vaak op de rug liggen als ze bevallen, en traditionele technieken. ABC heeft daarom een handleiding uitgegeven in het Frans, zodat vroedvrouwen zich kunnen bijscholen.