Proefboringen aan de noordpool krijgen tegenwind

Shell plande drie proefputten voor de kust van Alaska – een in de Tsjoektsjenzee en twee in de Beaufortzee – maar kampt met vertraging. Daarom vraagt de oliereus de toestemming om langer te boren in het noordpoolgebied dan de afgesproken deadline van 24 september voor de Tsjoektsjenzee en eind oktober voor de Beaufortzee.

Volgens de activisten is de uitbreiding van de boorperiode alleen maar bedoeld om de verloren tijd goed te maken. "Ze hebben hun vloot niet tijdig klaar gekregen. Nu willen ze de regels laten veranderen naar hun behoeftes", zegt Travis Nichols, een woordvoerder van milieuorganisatie Greenpeace.

De expeditie van Shell kende al enkele tegenslagen. In juni bleek dat een van hun boorschepen, de Noble Discoverer, niet aan de uitstootnormen van het Amerikaanse Milieuagentschap voldeed. Hetzelfde schip raakte ook eerder deze maand op drift in de haven en strandde.

Noodplan

"Het is duidelijk dat ze de veiligheid bij hun Arctische operaties niet kunnen verzekeren", zegt Dan Howells, een campagnedirecteur van Greenpeace USA. "De boorperiode verlengen is vragen om een ramp in een van de meest kwetsbare ecosystemen op aarde."

In februari gaf het Amerikaanse Bureau of Safety and Environmental Enforcement (BSEE), het agentschap dat verantwoordelijk is voor zeeboringen naar olie en gas, groen licht voor Shells noodplan in geval van een olielek.

"Alaska's energiebronnen – zowel op het land als offshore, conventioneel als hernieuwbaar – zijn veelbelovend en vormen een economische opportuniteit voor de bevolking van Alaska en voor het hele land", zei Ken Salazar, de Amerikaanse minister van Binnenlandse Zaken, toen in een verklaring.

Protest

Shell had al toestemming gekregen van de regering-Bush om in het noordpoolgebied te boren, maar de definitieve vergunningen werden pas recentelijk door de regering van Barack Obama afgeleverd.

Daarop diende een coalitie van een tiental milieuorganisaties waaronder de Natural Resources Defense Council, de Sierra Club en Oceana  een klacht in tegen het ministerie van Binnenlandse Zaken. Ze betwisten de goedkeuring van Shells noodplan.

Greenpeace is een van de heftigste tegenstanders van Shells avontuur aan de noordpool. De organisatie gebruikte het internet en sociale netwerksites om de oliemaatschappij voor schut te zetten, onder andere met een nagemaakte Shell-site, een Twitteraccount in naam van Shell en een spelletje met drijvende ijsschotsen genaamd "Angry Bergs".

Warme zomer

Lisa Murkowski, de Republikeinse senator uit Alaska, kon het protest van Greenpeace niet smaken. "Elke interventie van een groep om de wettelijk toegestane operaties te verstoren, is een onmiddellijke bedreiging voor deze veilige operaties en brengt de arbeiders en ons milieu in gevaar", schreef ze aan James Watson, directeur van BSEE.

Shell is niet de enige die de Noordpool wil ontginnen. Het Amerikaanse oliebedrijf ConocoPhillips en het Noorse bedrijf Statoil mogen ook naar olie gaan speuren in het Amerikaanse deel van het noordpoolgebied. ExxonMobil, het grootste energiebedrijf ter wereld, sloot dan weer een deal met Rusland om dat deel van de Noordpool te verkennen.

Het boren in het noordpoolgebied wordt gedeeltelijk vertraagd door ongewoon warme weer deze zomer. Volgens de National Oceanic and Atmospheric Administration is de Noordpool hierdoor al een recordhoeveelheid pakijs verloren in juni.

BP

Shell, de meest winstgevende Europese oliemaatschappij, heeft sinds 2005 al 3,7 miljard euro geïnvesteerd in het noordpoolgebied, vooral voor concessies, en uitrusting.

De potentiële financiële en ecologische risico's van zulke operaties verbleken echter bij de potentiële winst voor oliebedrijven. Volgens ramingen van de Amerikaanse Geological Survey, ligt er onder de Noordelijke IJszee 12 procent van de onontdekte oliereserves op aarde, ofwel tot 177 miljard vaten. Hier zou zich ook tot een kwart van de onontdekte gasreserves bevinden.

Toch deinzen andere oliemaatschappijen terug voor de uitdaging. Vorige week maakte BP bekend dat het een project van 1,5 miljard dollar in het noordpoolgebied laat varen, hoewel ze er al veertien jaar mee bezig zijn. "Het voldoet niet aan de veiligheidsstandaarden", klonk het.