Koloniale grenzen nog steeds bron van conflict tussen China en India

April dit jaar leidden de betwiste grenzen tot een militair incident tussen China en India. Volgens India sloeg een legerpeloton van het Chinese volksbevrijdingsleger zijn kamp op tien kilometer ten oosten van het door China gecontroleerde Aksai Chin op Indiaas grondgebied. Als gevolg hiervan heeft India ook troepen gestuurd naar de grens. Hoewel er geen schot gelost is, wordt het incident door India beschouwt als het ernstigste in jaren. De Chinese woordvoerder van Buitenlandse Zaken blijft tegenover de People’s Daily volhouden dat ‘de Chinese troepen de grens van Aksai Chin met India met geen voet overschreden hebben.’

Grenzen China-India: betwiste gebieden in kaart weergeven op een grotere kaart

Negen betwiste gebieden

In totaal zijn er negen betwiste gebieden die her en der verspreid liggen over de 3.380 kilometer lange grens tussen India en China. Sommige gebieden, zoals de Shaksgam vallei, Aksai Chin en Demchok, staan onder controle van China, maar worden geclaimd door India. Chumur, Kaurik, Shipki, Jadh, Lapthal en Arunachal Pradesh staan dan weer onder Indiase controle, terwijl China er aanspraken op maakt.

Tijdens het Britse koloniale bestuur bestonden er al onduidelijkheden over de grens tussen het Brits-Indische imperium en het Chinese keizerrijk. Het grensgebied tussen India en China bestaat grotendeels uit onbewoond hooggebergte. Er liggen vele bergpassen die cruciaal zijn voor de handel en de bereikbaarheid van bewoonde gebieden. De grenzen die door de Engelsen werden bepaald eind negentiende en begin twintigste eeuw waren meestal in het nadeel van China en werden in de meeste gevallen niet voorgelegd aan de Chinese bestuurders.

China protesteerde niet tegen opgelegde grenzen

China werd in deze periode geteisterd door burgeroorlogen en politieke instabiliteit, en reageerde niet tegen deze opgelegde grenzen. Daarnaast had het Chinese centrale gezag in deze periode nauwelijks controle over Tibet, dat zich in 1913 onafhankelijk verklaarde. Juist dit gebied vormt de Chinese grens met India.

India bleef na de onafhankelijkheid in 1947 de grenzen die de Engelsen eerder hadden vastgelegd hanteren. Maar na de oprichting van de volksrepubliek China in 1949 protesteerde China wel tegen deze grenzen. China heroverde Tibet in de jaren ’50 en de gevluchte Dalai Lama – zowel religieus als politiek leider van Tibet – kreeg asiel in India.

Meer grensincidenten na de jaren '50

Sindsdien nam het aantal grensincidenten tussen China en India toe. In 1962 vochten de twee zelfs een grensoorlog uit over verschillende betwiste gebieden, waaronder Arunachal Pradesh. Dit gebied - bijna drie keer zo groot als België – wordt door India gecontroleerd als een deelstaat van de federatie. China beschouwt “Zuid-Tibet”, zoals het Arunachal Pradesh noemt, als deel van zijn autonome regio Tibet. Hoewel Arunachal Pradesh ook na de oorlog onder Indiase controle bleef staan, slaagde China er wel in om Aksai Chin, de Shaksgam vallei en Demchok in te nemen.

Deze week kwamen de ministers van Defensie van India, A.K. Antony, en van China, Chang Wanquan, overeen om ‘de rust en vrede te bewaren in de grensregio’s’ en de onderhandelingen over een defensiesamenwerking rond grensbewaking binnenkort te voltooien. Toch is niet iedereen onverdeeld positief.

Critici stellen dat er een definitieve oplossing moet komen voor de betwiste gebieden door middel van het opstarten van onderhandelingen over de grenzen. Srikanth Kondapalli, expert in Sino-Indiase betrekkingen, stelt in gesprek met Reuters dan ook dat ‘de kwestie van de betwiste gebieden zal blijven opflakkeren, ook al is de huidige crisis nu opgelost’. Het is dus maar de vraag of militaire samenwerking genoeg is om de vrede op lange termijn in het gebied te doen terugkeren.