Contacten tussen Bogota en FARC begonnen anderhalf jaar geleden

Gisteravond raakte bekend dat de Colombiaanse regering en de FARC-rebellen vanaf 5 oktober formele onderhandelingen starten om een einde te maken aan het conflict waarin ze al sinds 1946 – met onderbrekingen – verwikkeld zijn. Dat gebeurt in Oslo.

Het nieuws verraste velen. Beide kampen blijken al geruime tijd in het geheim met elkaar te spreken. De eerste contacten dateren van anderhalf jaar geleden, zegt journalist Jorge Enrique Botero, directeur van televisiezender Telesur. In mei dit jaar is een versnelling hoger geschakeld.

Volgens de openbare televisiezender Canal Capital hebben er al meer dan dertig vergaderingen plaatsgevonden, zowel in binnen- als buitenland.

President Santos

IPS vernam dat bij de gesprekken een lid van de centrale leiding van de FARC aanwezig was. Het gaat om Jaime Alberto Parra, een arts, die aan het hoofd staat van de oostelijke afdeling (Oostelijk Blok) van de FARC en daarbij gebruik maakt van de schuilnaam Mauricio Jaramillo.

Verscheidene bronnen bevestigen dat president Santos tijdens de voorbereidende vergaderingen vertegenwoordigd werd door zijn broer, journalist Enrique Santos, van 1999 tot 2009 directeur van El Tiempo, de belangrijke krant van Colombia, en voormalig voorzitter van de Inter-Amerikaanse Persvereniging.

De regering werd vertegenwoordigd door de hoge veiligheidsadviseur Sergio Jaramillo en milieuminister Frank Pearl. Er zouden ook een tot drie oud-generaals bij aanwezig geweest zijn.

Gesprekken op Cuba

De Britse correspondent Karl Penhaul onthulde op 1 augustus al dat er gesprekken bezig waren op Cuba. Volgens Penhaul bracht president Santos een bezoek aan Havana om de Venezolaanse president Hugo Chávez, die er in behandeling is voor kanker, beterschap toe te wensen.

Het echte motief voor dat bezoek was een ontmoeting met FARC-vertegenwoordigers, zegt Penhaul. De correspondent vernam bij FARC-bronnen dat Santos toen zelf heeft samengezeten met kopstukken van de rebellenbeweging.

Prominente Noor

Een andere journalist, Francisco Santos, voormalig vicepresident, neef van de huidige president en nu oppositielid, zegt dat "alles begonnen is" in augustus 2010 in de Colombiaanse stad Santa Marta, waar een verzoening plaatsvond tussen president Santos en zijn Venezolaanse evenknie Chávez.

Een FARC-bron bevestigde aan IPS dat het niet zeker is of Chili of Spanje een bemiddelende rol speelden of spelen. Dat is wel het geval met Venezuela, Cuba en Noorwegen, waar de Palestijnen en Israëli's in 1993 de Oslo-akkoorden sloten.

Een prominente Noor zou al van bij het begin bij de voorbereidende gesprekken aanwezig geweest zijn.

Definitief akkoord

Aan de basis van de onderhandelingen in Oslo ligt een tekst die in Havana is ondertekend. De inhoud daarvan is nog niet bekend, wel dat hij een clausule bevat dat geen van beide partijen de onderhandelingstafel verlaat voor er een definitief akkoord is.

President Juan Manuel Santos kondigde gisteravond aan dat "de komende dagen de resultaten van de toenadering met de FARC zouden worden bekendgemaakt." Volgens de president is rekening gehouden met drie principes: men wil leren uit de fouten van het verleden; het proces moet tot het einde van het conflict leiden; en aan de militaire operaties en aanwezigheid verandert niet. Van een staakt-het-vuren vanaf oktober is dus nog geen sprake.