Amerikaanse moslims weerstaan lokroep van extremisme

Meer dan 25.000 jihadisten zijn intussen naar het buitenland vertrokken om zich aan te sluiten bij terroristische netwerken zoals Al-Nusra Front in Syrië en Islamitische Staat (IS). Ze komen uit meer dan honderd landen wereldwijd, staat in een rapport van de Verenigde Naties (VN).

Het Midden-Oosten en Noord-Afrika leveren de meeste rekruten, maar ook westerse landen hebben moslims zien vertrekken. Frankrijk, Duitsland en het Verenigd Koninkrijk voeren hier de lijst aan, met respectievelijk 1200, 500 en 600 strijders, meldde het Internationaal Centrum voor de Studie van Radicalisering in februari.

Opmerkelijk is dat slechts honderd rekruten uit de VS komen. "De autoriteiten hebben veel nauwer samengewerkt met moslimgemeenschappen", verklaart Emile Nakhleh, expert en oprichter van het Political Islam Strategic Analysis Program bij de CIA. "Hier voelen moslims zich onderdeel van het systeem en deel van het land."

Goed geïntegreerd

De 2 tot 6 miljoen Amerikaanse moslims behoren vooral tot de opgeleide middenklasse. Ze zijn afkomstig uit meer dan 77 landen, terwijl hun Europese tegenhangers doorgaans uit twee of drie landen komen. Bovendien maken ze een kleiner percentage uit van de totale bevolking, in vergelijking met Frankrijk en het Verenigd Koninkrijk, en worden ze niet gedomineerd door één sekte of etnische groep.

Volgens een Pew-onderzoek uit 2007 zijn de moslims in VS beter geïntegreerd in de Amerikaanse cultuur. De meerderheid van hen liet zich in het algemeen positief uit over de samenleving, en noemde hun gemeenschap een goede of uitstekende plaats om in te leven.

West-Europese moslims voelen zich in het algemeen minder goed in hun vel en zijn gefrustreerd over het gebrek aan economische kansen.

Rekrutering op basis van ideologie, vooral online en via sociale media, en de onvrede over het binnenlandse en buitenlandse beleid met betrekking tot moslims zijn de belangrijkste redenen van radicalisering in westerse landen – vooral waar moslimgemeenschappen geïsoleerd leven van andere.

Het gevoel van vervreemding maakt hen een gemakkelijke prooi voor buitenlandse wervers. "Algerijnse moslims in Frankrijk of Zuid-Aziatische in het Verenigd Koninkrijk voelen zich buitengesloten en voortdurend in de gaten gehouden door de autoriteiten", meent Nakhleh.

Er zijn natuurlijk ook programma's om toezicht te houden op moslims in de VS, bijvoorbeeld in het kader van antiterrorismemaatregelen. Maar uit een peiling van Pew in 2011 blijkt dat Amerikaanse moslims nog steeds erg tevreden zijn met hun leven in de VS.

Sluierverbod

Franse moslims daarentegen klagen in het bijzonder over religieuze intolerantie in de seculiere samenleving. Het Franse verbod op de islamitische gezichtssluier en de boerka, die het hele lichaam bedekt, heeft tot woedend protest en schermutselingen met de politie geleid.

Moslimgroepen klagen ook over het toegenomen aantal gewelddadige aanvallen sinds het verbod van kracht werd in 2010. Vorige maand bijvoorbeeld belaagden twee mannen in Zuid-Frankrijk een hoogzwangere vrouw, vanwege haar sluier.

De Amerikaanse regering van haar kant heeft inspanningen gedaan om te vermijden dat moslimgemeenschappen zich gediscrimineerd of geïsoleerd zouden voelen. President Obama heeft steeds het onderscheid herhaald tussen islamitisch extremisme en islam als godsdienst.

"We staan niet op voet van oorlog met de islam, maar met diegenen die de islam perverteren", zei hij twee maanden geleden in het Witte Huis, op een top tegen geweldig extremisme. Hij pleitte voor religieuze tolerantie en riep de leiders van moslimgemeenschappen op om nauwer samen te werken met de regering. "Om deze kwesties aan te pakken, moeten we met Amerikaanse moslims rond de tafel gaan zitten", verklaarde Obama.

Wereldwijd moslimkalifaat

Sinds de aanslag op de redactie van het satirische tijdschrift Charlie Hebdo in Parijs, zijn westerse landen weer op hun hoede voor een 'lone wolf'. In de VS dateert de laatste, vergelijkbare terroristische aanslag van april 2013. Toen lieten twee Tsjetsjeens-Amerikaanse broers bommen ontploffen bij de Boston Marathon, met drie doden en verschillende gewonden tot gevolg.

Islamitische Staat of soortgelijke groepen zouden aanslagen kunnen plannen in de VS, maar volgens Nakleh is hun belangrijkste doel momenteel het werven van buitenlandse strijders.

"Hoe meer westerse jihadi's ze kunnen inlijven, hoe internationaler ze zich kunnen presenteren bij hun zoektocht naar allianties in Aziatische en Noord-Afrikaanse landen. Ze wanen zich een wereldwijd moslimkalifaat", concludeert hij.