Meer onafhankelijke kiezers dan ooit in VS

De Democraten en Republikeinen domineren nog steeds het politieke landschap in de VS maar het aantal Amerikanen dat zichzelf onafhankelijk noemt, is de voorbije zestig jaar bijna verdubbeld, van 23 procent in 1952 naar 40 procent in 2008, zegt Russell Dalton in het boek Apartisan American. Het zijn vooral vroegere Democraten die zichzelf steeds meer als onafhankelijk beschouwen, aldus Dalton, hoogleraar politieke wetenschap aan de Universiteit van Californië in Irvine.

Meer vluchtigheid

Vroeger waren onafhankelijken "mensen in de marge van de politiek, met een lage opleiding, minder geïnteresseerd, mensen die niet stemden, mensen in de periferie." De verandering deed zich voor bij "jonge, hoog opgeleide, politiek geëngageerde mensen die zich hebben afgekeerd van politieke partijen. Ze zijn geïnteresseerd in politiek en gaan ook stemmen. Maar ze stemmen niet uit loyauteit maar op basis van thema's. Dat heeft vluchtigheid geïnjecteerd in de (presidents)verkiezingen."

"De onvoorspelbaarheid bij de verkiezingen en de bereidheid om van partij te veranderen zijn toegenomen. Dat is de eerste klap. De tweede klap maakt het de kandidaten moeilijk. Hun achterban wil pure partijretoriek om hen te doen stemmen. Maar als ze hun achterban naar de stembus krijgen, hebben ze nog steeds 15 procent te kort voor een meerderheid."

Piratenpartij

Die trend zie je in alle grote westerse democratieën. Hij noemt onder meer de Piratenpartij in Zweden en Duitsland als voorbeeld van hoe jongere generaties burgers steeds minder voelen voor kritiekloze partijtrouw.

In de VS zijn er heel wat partijen naast de Democratische en Republikeinse Partij. De bekendste is de Green Party, die nu een presidentskandidaat aan het kiezen is. Kanshebbers zijn Roseanne Barr, Kent Mesplay en Jill Stein. Barr is een bekende actrice maar kwam pas laat in de race. Stein maakt de meeste kans.

Doordat de Democraten steeds meer naar het centrum zijn opgeschoven, is de kloof met de Groenen gegroeid. "Het meest dramatische is dat de Democratische Partij aan bedrijfsgeld verslaafd is, aan de schenkingen van politieke actiecomités uit de bedrijfswereld", zegt Scott McLarty, woordvoerder van de Green Party. De Groenen hekelen de Democraten onder meer om hun steun aan steenkool- en oliewinning.

De Green Party ziet haar aanhang gestaag groeien. Richmond, een stad van honderdduizend inwoners in California, heeft sinds kort een groene burgemeester, 3 procent van de kiezers in de staat Maine heeft zich als groen geregistreerd, en in District of Columbia, het federale district waarin de hoofdstad ligt, is de Green Party de op een na grootste partij.

Onafhankelijke kandidaten

Het idee van onafhankelijke kandidaten en kandidaten van kleinere partijen wint aan belang naar aanleiding van de presidentsverkiezingen op 6 november. Zo blijven de media speculeren dat de Republikein Ron Paul als een onafhankelijke kandidaat naar de kiezer trekt.
Hij is tegen de meeste Amerikaanse militaire operaties in het buitenland en ziet ook geen heil in de oorlog tegen drugs, maar hij wil tegelijk een eind maken aan de meest sociale overheidsprogramma's en zelfs verschillende federale agentschappen opdoeken.

Paul zelf ontkent dat hij als onafhankelijke in de race wil stappen maar helemaal gesloten heeft hij de deur nog niet.

Americans Elect

Er is dit jaar nog een andere mogelijkheid voor Paul of voor een andere kandidaat. Americans Elect, een mysterieuze groep met heel wat financiële middelen, is bezig verkiezingsdeelname in alle vijftig staten af te dwingen en spendeert daar ongeveer 10 miljoen dollar (ongeveer 7,50 miljoen euro) aan. "Het gaat om een groep progressieve Republikeinen die niet bij de Republikeinse partij willen blijven", zegt Richard Winger, uitgever van de Ballot Access News en een van de belangrijkste experts op het vlak van verkiezingskandidaturen. "Ik denk dat men bang is dat de Republikeinse Partij iemand gaat nomineren die niet geschikt is."

Mogelijke kandidaten voor Americans Elect zijn Jon Huntsman, voormalig gouverneur van Utah, Buddy Roemer, voormalig gouverneur van Louisiana, en Christine Todd Whitman, voormalig gouverneur van New Jersey. Alle drie beschouwen ze zichzelf als gematigde Republikeinen.