Syrische oppositieleden verdwijnen in Libanon

Op 24 mei, om half vijf 's middags, ging de 86-jarige Shibli al-Ayssami, een voormalige Syrische politicus en oppositielid, een eindje wandelen. Hij verbleef in het huis van zijn dochter in de Libanese bergstad Aley. Sinds zijn aankomst vijf dagen eerder vanuit Washington, waar hij woont, ging hij elke dag een eindje wandelen. Op 24 mei verdween hij echter spoorloos.

"We hebben niets meer van hem vernomen", zegt Ayssami's dochter, Rajaa Charafedine.
 
Het duurde een paar maanden voordat er informatie over zijn verdwijning boven water kwam.  Volgens een anonieme bron die bij het onderzoek betrokken is, zijn vlak voor de verdwijning drie donkere auto's met getint glas gezien in de buurt waar Ayssami ging wandelen. De oud-politicus zou in een van de auto's getrokken zijn, die later gezien werden bij de Syrische grens, op de weg naar Damascus.

Syrische inlichtingendienst

Ayssami was een van de oprichters van de Syrische Baath Partij. Hij was minister van Onderwijs, Cultuur en Landbouw in de jaren zestig en vice-president van Syrië in 1966, voordat de regering omver werd geworpen door Hafez al-Assad, de vader van de huidige president Bashar al-Assad. Hij werd ter dood veroordeeld onder het nieuwe regime, maar wist te ontsnappen naar Libanon. Twee jaar later was hij medeoprichter van de Baath Partij in Irak. Hij trok zich in 1992 terug uit het politieke leven.

Walid Saffour, voorzitter van het Syrische Comité voor Mensenrechten, zegt dat zijn organisatie informatie heeft waaruit blijkt dat Ayssami ontvoerd is door een politiepatrouille onder leiding van een Libanees die "bekend staat om zijn loyaliteit aan een grote Libanese politieke partij die banden onderhoudt met de Syrische autoriteiten."
 
"Onze informatie wijst erop dat Ayssami gevangen wordt gehouden door een van de takken van de militaire inlichtingendienst in Damascus", zegt Saffour.

Opstand in Syrië

Ayssami's ontvoering is niet de eerste in zijn soort in Libanon sinds het begin van de opstand in Syrië. In februari, toen de demonstraties in Syrië net begonnen waren, arresteerde de Libanese militaire inlichtingendienst zes Syriërs uit de familie Jasem terwijl ze flyers uitdeelden waarop werd opgeroepen tot democratische hervormingen in Syrië. Drie van hen verdwenen vlak na hun vrijlating op 25 februari, zegt Nadim Houry, hoofdonderzoeker van Human Rights Watch in Beiroet.

"Er zijn drie burgerauto's gezien bij het politiebureau in de nacht waarin de Jasems verdwenen. Een van de chauffeurs werd herkend als een lid van de Libanese veiligheidsdienst. Hij was destijds verantwoordelijk voor de beveiliging van de Syrische ambassade", zegt een hoge functionaris van de Libanese veiligheidsdienst die anoniem wil blijven.

"Hij kon niet gearresteerd worden vanwege de explosieve politieke situatie, maar hij is van alle belangrijke verantwoordelijkheden ontheven", zegt de Libanese veiligheidsfunctionaris. In maart gaf de Syrische ambassade een verklaring uit waarin elke betrokkenheid bij de verdwijning van de broers Jasem werd ontkend.

Onafhankelijk onderzoek

De zaak-Jasem vertoont sterke overeenkomsten met een reeks verdwijningen in Libanon tijdens hoogtijdagen van de Syrische bezetting van het land in de jaren negentig, en zelfs na de terugtrekking van het leger in 2005.

Zo werd Nawar Aboud, een accountant van de Verenigde Nationale Alliantie (UNA), een politieke groep die banden heeft met Refaat al-Asad, iemand van de oppositie, op 24 december 2008 gearresteerd door de Libanese Militaire Inlichtingendienst in Tripoli, een stad in het noorden van Libanon. Aboud werd naar een militaire basis gebracht voor verhoor, samen met twee andere UNA-medewerkers. Net als de broers Jasem verdween hij vlak na zijn vrijlating de volgende dag.

"Libanon heeft een pijnlijke geschiedenis als het gaat om arrestaties en illegale uitzetting naar Syrië", zegt Houry. "Dat is kwestie die erg gevoelig ligt. Als de veiligheidsdiensten betrokken zijn bij de ontvoering van leden van de Syrische oppositie, moeten de verantwoordelijken vervolgd worden. De Libanese justitie zou een onafhankelijk en transparant onderzoek moeten instellen naar deze verdwijningen. Alleen dan kan het vermoeden weggenomen worden dat Libanese veiligheidsdiensten zich niet aan de wet houden en samenwerken met de Syrische veiligheidsdiensten bij het ontvoeren van Syrische oppositieleden."