Woningplan Haïti sluit bijna 200.000 families uit

Het Neighborhood Return and Housing Reconstruction Framework (version 3) werd niet openbaar gemaakt maar een niet-gouvernementele organisatie, Haiti Grassroots Watch, kon het plan inkijken. Het ambitieuze, dertig pagina's tellend document wil de mensen veiliger huizen helpen bouwen of naar veiliger plaatsen helpen verhuizen.
Maar het plan biedt geen oplossing voor de armste Haïtianen, die meestal een woning moeten huren. "Op enkele uitzonderingen na gaat de heropbouw geen huiseigenaars maken van de mensen als ze dat voordien ook niet waren", geeft Priscilla Phelps van de Interim Haiti Recovery Commission (IHRC) toe.

Dat betekent dat 192.154 gezinnen, goed voor meer dan de helft van de 1,3 miljoen mensen die door de aardbeving getroffen zijn, uit de boot vallen.
Het doel van het plan "is de status van eigenaars en huurders van vóór de aardbeving te herstellen, maar dan in veiliger omstandigheden", zo staat in het document.

Apartheid

Voor woningeigenaars gaan de zaken vooruit, zij het zeer traag. Humanitaire organisaties investeren meer dan 100 miljoen dollar (meer dan 74 miljoen euro) in de bouw van 111.240 noodwoningen (T-Shelters), kleine hutten die  meestal 18 vierkante meter groot zijn. Begin februari waren er 43.100 T-Shelters gebouwd.
Agentschappen en bouwbedrijven hebben ook minstens 174 miljoen dollar (minstens 128 miljoen euro) beloofd van de 350 miljoen dollar (258 miljoen euro) die nodig is om huizen en buurten te herstellen en weer op te bouwen. Begin februari waren nog maar 2547 woningen hersteld en 1880 heropgebouwd van de 193.000 die herstelling of heropbouw nodig hebben.
Maar voor de honderdduizenden voormalige huurders die nu in de tentenkampen wonen, is er geen vooruitzicht op een voorlopige of definitieve woning.

Sanon Renel van Frakka, een coalitie van kampcomités en mensenrechtengroepen, is hier woedend over. "Dit is regelrechte uitsluiting. Je zou dit zelfs officieel apartheidsbeleid kunnen noemen."
Niet alleen raakten veel Haïtianen hun bezittingen kwijt in de aardbeving, velen verloren ook hun baan, en de enorme sommen die ze voor school en huishuur moesten betalen. In Haïti betaalt men zes, twaalf en zelfs vierentwintig maanden huishuur ineens. Renel zegt dat veel gezinnen jaren nodig zullen hebben om dat opnieuw bijeen te sparen.

Consensus

Het omstreden document is niet goedgekeurd door regering, parlement of president, en ook niet door de Interministeriële Wooncommissie, die vijf ministers groepeert. Het document werd ook niet besproken met betrokkenen zoals stedenbouwkundigen, bouwbedrijven, niet-gouvernementele organisaties of de slachtoffers zelf.

Toch is het document de facto het scenario van de heropbouw. Omdat de ngo's volop bezig zijn, zegt Jean-Christophe Adrian van VN-Habitat, die de ongeveer tweehonderd ngo's coördineert die met de woningproblematiek in Haïti bezig zijn. "Het document vertegenwoordigt de consensus."
Priscilla Phelps merkt op dat de Interministeriële Wooncommissie het document "gezien heeft en opmerkingen heeft gemaakt", maar openlijke commentaar kwam er niet van die kant en de commissie maakte het document ook niet openbaar.