Nigerianen zitten klem tussen islamisten en leger

De inwoners van Maiduguri betalen een hoge prijs voor de islamistische guerrillastrijd, omdat veiligheidstroepen hen beschuldigen van tegenwerking en bescherming van de islamisten. "Het leger voert vergeldingsacties tegen ons uit", zegt Bulama Abbagana, een inwoner van de stad. "Zelfs al zouden we in oorlog zijn met een ander land, dan nog moeten er geen burgers gedood en verminkt worden op de manier zo het leger dat nu doet", zegt hij per telefoon.

Boko Haram, wat 'westerse opvoeding is een zonde', betekent, pleegde in de afgelopen jaren diverse aanslagen, waaronder een zelfmoordaanslag op het gebouw van de Verenigde Naties in Abuja. De ergste aanslag was op 20 januari in de oude stad van Kano. Bij die actie vielen 180 doden.

Boko Haram zou banden hebben met Al Qaeda in Noord-Afrika, en ijvert voor de invoering van de islamitische wetgeving in Nigeria, dat een scherpe tegenstelling kent tussen de moslimmeerderheid in het noorden en het christelijke zuiden.

Vete

Maiduguri is het hoofdkwartier van de activiteiten van Boko Haram in Nigeria en lijkt daarmee te zijn veranderd in een slagveld. Maandag bestookten overheidstroepen de stad en ontploften er een aantal bommen. Het stadscentrum moest daarom worden afgesloten. Zondag, een dag eerder, ging er een bermbom af en kwamen er vier mensen om bij twee verschillende vuurgevechten.

De Nigeriaanse troepen zouden zijn 'losgeslagen' nadat hun patrouillevoertuig werd opgeblazen met een geïmproviseerde bom. Bij die aanval kwamen twee militairen om, inclusief een luitenant. Anderen raakten gewond. Volgens getuigen schoten de militairen vervolgens willekeurig op mensen in een drukke straat.

Volgens de bewoners kwamen daarbij dertig mensen om. Huizen en winkels werden in brand gestoken en vernield. "Als je ziet hoeveel schade er is aangericht, kun je wel huilen", zegt Bana Modu, wiens huis zwaar beschadigd is.

De vete tussen de Nigeriaanse veiligheidstroepen in de inwoners van Maidugui heeft inmiddels een climax bereikt en beide partijen geven elkaar de schuld. Het leger beweert te worden tegengewerkt door de inwoners van de stad bij de strijd tegen Boko Haram. Zo zouden islamisten militairen aanvallen vanaf de daken van huizen en vanuit bomen.

De bewoners klagen op hun beurt dat de veiligheidstroepen iedere burger als vijand zien. "Zodra er een bomexplosie is, wordt de omgeving belegerd en iedereen die in de weg loopt kan klappen krijgen. En soms worden er mensen vermoord", zegt bankier Abubakar Mohammed per telefoon.
"Veel mensen zijn gevlucht", zegt Msheliza Dalwa. "Maar ik weet niet waar ik heen moet. We worden zowel door Boko Haram als door het leger aangevallen."

Buitensporig geweld

De regering van de staat Borno, waar de crisis in 2009 uitbrak, lijkt niet van plan te zijn de troepen terug te trekken. Wel roept zij op burgers te ontzien. "Geloof me, als het leger zich terugtrekt uit Borno, worden we uitgerookt door de opstandelingen", zegt gouverneur Kashim Shettima.

Shehu Sani, voorzitter van het Mensenrechtencongres, een Nigeriaanse mensenrechtengroep, stelt dat de Nigeriaanse veiligheidstroepen buitensporig geweld gebruiken. "In dat opzicht staan ze op gelijke voet met Boko Haram."

Volgens mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch (HRW) in New York zijn sinds begin 2009 2.800 mensen omgekomen bij aanvallen die voor het merendeel geclaimd zijn door islamisten. In een vorige week verschenen rapport stelt HRW dat de aanslagen van Boko Haram "misdaden tegen de menselijkheid" genoemd kunnen worden.

De veiligheidstroepen zouden huizen binnenvallen en doorzoeken in hun jacht naar opstandelingen. Soms zouden arrestanten omkomen door gebrek aan eten of marteling.

De veiligheidstroepen ontkennen dat ze moorden en martelen bij het herstellen van de orde. In een persbericht stellen ze dat er "geen bevestigde berichten zijn over standrechtelijke executies, marteling, brandstichting en willekeurige arrestaties in de staat Borno." Wel zouden er enkele gevallen van "onprofessioneel gedrag" zijn gedocumenteerd.

De troepen stellen vorderingen te maken in de strijd tegen Boko Haram. Op 7 oktober zouden meer dan zestig leden van de groepering gearresteerd zijn. Ook zouden een commandant met de naam Bakaka en de woordvoerder van de beweging, Abu Qaga, zijn geliquideerd. Boko Haram ontkent echter de dood van Qaga.