Klimaatneutraal Costa Rica is verre droom

Klimaatneutraal of CO2-neutraal betekent dat er net zoveel CO2 uit de atmosfeer gehaald wordt als wordt uitgestoten. Experts twijfelen er echter aan of het klimaatplan van Costa Rica haalbaar is. Het was opvallend genoeg geen onderwerp tijdens de afgelopen verkiezingscampagne, die op 3 februari eindigde met een eerste verkiezingsronde waarin geen van de presidentskandidaten genoeg stemmen haalde.

Op 6 april kunnen drie miljoen kiezers kiezen tussen Luis Guillermo Solís van de centrumlinkse Burger Actie Partij (PAC), die 31 procent van de stemmen haalde, en Johnny Araya van de regerende centrumrechtse Nationale Bevrijdingspartij (PLN), die volgens de voorlopige uitslagen 29 procent van de stemmen haalde.

"Uit onderzoek blijkt dat de deadline van 2021 niet realistisch is", zegt Patricia Madrigal, milieu-adviseur van de PAC. "We moeten werken aan dat doel, maar het is realistischer om uit te gaan van 2025." Volgens Madrigal moet klimaatneutraliteit niet als geïsoleerd onderwerp behandeld worden, maar als leidraad voor al het openbare beleid van de toekomst.

Fossiele brandstoffen

In 2007 besloot Costa Rica pionier te worden op het gebied van klimaatneutraliteit. Voor 2021 wilde het land de CO2-uitstoot volledig compenseren. Als de regering die op 8 mei zal aantreden die deadline wil halen, krijgt zij te maken met complexe problemen op het gebied van transport, energie, institutionele organisatie en landbouw, zeggen experts.

"Zo lang doelstelling van klimaatneutraliteit niet gekoppeld wordt aan de transportsector, die de meeste CO2 uitstoot, is het slechts een slogan om internationaal fondsen te werven", zegt Mónica Araya, hoofd van Clean Costa Rica, een ngo. De sector zou goed zijn voor 42 procent van de nationale CO2-uitstoot.

Een van de prioriteiten in het Costa Ricaanse milieubeleid is minder afhankelijk worden van fossiele brandstoffen en de modernisering van het openbaar vervoer. De partijen van beide presidentskandidaten willen treinen, bussen en taxi's milieuvriendelijker maken.

Bos

Costa Rica heeft een oppervlakte van 51.100 vierkante kilometer en telt 4,4 miljoen inwoners. Tussen 1983 en 2012 slaagde het land erin het bosoppervlak te laten groeien van 21 tot 52 procent van het Costa Ricaanse grondgebied. Uit de studie State of the Nation 2013: Challenges for 2014-2018 , blijkt echter dat de ecologische voetafdruk van het land tussen 2002 en 2012 met 43 procent groeide. De ecologische voetafdruk geeft aan hoeveel grond en water een bevolkingsgroep gebruikt om grondstoffen te leveren voor consumptieproducten en het afval te kunnen verwerken, inclusief CO2.

De partijen van beide presidentskandidaten willen zich na de verkiezingen inzetten voor hervorming van de milieudiensten in het land. Momenteel is de leiding in handen van het Directoraat Klimaatverandering, onderdeel van het ministerie van Milieu en Energie.

De PAC wil een supraministerieel orgaan dat het klimaatactie moet coördineren, terwijl de PLN een nationale milieustrategie voorstaat. Sommige mensen binnen het staatsapparaat pleiten voor interne hervormingen, omdat er een kloof zou bestaan tussen de uit te voeren taken en de bevoegdheden van ambtenaren.

Certificering

"De klimaatagenda moet een ontwikkelingsagenda worden. Het klimaat is niet alleen de verantwoordelijkheid van het ministerie van Milieu en Energie¨, zegt William Alpízar, hoofd Klimaatverandering bij het ministerie. "Wij hebben maar beperkte mogelijkheden."

Om klimaatneutraal te worden, moet Costa Rica de CO2-uitstoot terugdringen en overblijvende emissie compenseren door de aanleg van nieuwe bossen. Voor de private sector is een CO2-certificering in het leven geroepen. Het Directoraat Klimaatverandering heeft inmiddels aan acht bedrijven zo'n certificaat toegekend. Vier bedrijven worden binnenkort waarschijnlijk gecertificeerd.

Volgens de laatste schattingen, zal Costa Rica in 2021 bijna 21 miljoen ton CO2 uitstoten. Het land hoopt 75 procent daarvan te kunnen compenseren door CO2 af te vangen in bossen.