Arabieren schuiven in de richting van Ahmedinejad

In het voorjaar van 2009 gaf maar liefst 45 procent van de inwoners van Marokko, Egypte, Jordanië, Libanon, Saoedi-Arabië en de Verenigde Arabische Emiraten aan positief te zijn over Obama. Dat is nu teruggelopen tot 20 procent, blijkt uit de Arab Public Opinion Poll, uitgevoerd door het Brookings Instituut en Zogby International. Er zijn vorige maand in totaal vierduizend volwassenen geïnterviewd.

Israël

Nog steeds heeft bijna de helft een positief beeld over Obama als persoon, maar bijna niemand gelooft dat hij de Amerikaanse politiek in het Midden-Oosten wil of kan veranderen. Daarbij denken ze vooral aan het beleid ten opzichte van Israël, meer nog dan aan Irak. "Israël is de lens waardoor Arabieren naar de VS kijken", aldus onderzoeker Shibley Telhami.

Wat dat betreft is de Arabische wereld een eiland van stabiliteit. Nog steeds vindt de overgrote meerderheid dat de belangen van Israël leidend zijn voor de VS, dat de VS allereerst moeten zorgen voor vrede tussen Israël en de Palestijnen en dat van alle landen Israël voor hen persoonlijk de grootste bedreiging betekent.

De meest bewonderde leider is voor maar liefst 20 procent van de respondenten de Turkse president Recep Tayyip Erdogan. Dat heeft hij vooral te danken aan zijn kritiek op Israël tijdens de aanval op Gaza en tijdens de perikelen rond het Turkse actieschip, afgelopen mei.

Atoombom

Na Erdogan scoort de Venezolaanse president Hugo Chavez het best (13 procent) en de Iraanse president Mahmoud Ahmedinejad (12 procent).  Die laatste lijkt, direct of indirect, te profiteren van de Obama-moeheid. Want ook al geloven de meeste Arabieren niet dat Iran aan een vreedzaam atoomprogramma werkt, steeds minder van hen maken zich daar zorgen over. Ruim driekwart, vooral Marokkanen en Egyptenaren, vindt dat Iran het volste recht heeft zo'n wapen te ontwikkelen, en 57 procent meent ook nog dat het positief is voor het Midden-Oosten. Dat is twee keer zo veel als vorig jaar. Slechts 21 procent (tegenover 46 procent vorig jaar) vreest een negatief effect voor de regio.

Alleen inwoners van de Verenigde Arabische Emiraten staan zeer afwijzend tegenover een Iraans nucleair avontuur. "Over het algemeen is er weinig steun voor de notie dat Arabieren stiekem smachten naar een Amerikaanse aanval op Iran", schrijft Marc Lynch, een invloedrijke commentator op foreignpolicy.com. "Heel weinig."

Volgens Telhami zijn de meningen over Iran sterk gecorreleerd aan die over de VS. "Het is vooral een uitdrukking van woede en pessimisme over Amerikaans beleid.