Het beste cadeau voor je kind? Een blokkendoos!

Bouwblokken zijn allesbehalve hoogtechnologisch, en toch vind je geen enkel ander speelgoed dat de ontwikkeling van je kind zo goed stimuleert. Elke leerkracht kleuteronderwijs kan je vertellen hoe belangrijk ze zijn om de motorische, sociale en cognitieve vaardigheden aan te scherpen.

Meer dan bouwen

Kinderen experimenteren niet alleen met het opeenstapelen, balanceren en bouwen: ze moeten de blokken ook leren delen met andere kinderen en de bouwsels van hun concurrenten respecteren. Ze leren onderhandelen over de meest gegeerde blokken en ze leren beschrijven wat ze bouwen.

Mogelijk nog belangrijker is dat ze via hun meesterwerken probleemoplossend leren denken en hun creativiteit en vindingrijkheid ontwikkelen. Ze leren bovendien volharden in hun pogingen om de hoogste toren of het mooiste kasteel te bouwen.

Ruimtelijk inzicht

Minder bekend is dat spelen met blokken ook het ruimtelijk inzicht vergroot: de mogelijkheid om mentaal objecten te manipuleren of na te denken over de positie van objecten in een ruimte. We gebruiken dat ruimtelijk inzicht dagelijks, bijvoorbeeld als we kaartlezen, de boodschappen in de koffer laden, een meubel in elkaar schroeven of een taart in gelijke stukken snijden.

Dat inzicht is ook gelinkt aan wiskundige capaciteiten: kinderen met een goed ruimtelijk inzicht blijken doorgaans beter in rekenen. Maar weinig mensen zijn zich ervan bewust dat een vroege wiskundige aanleg een betere voorspeller is van later succes op school dan goed kunnen lezen of sociaal-emotionele capaciteiten.

Met blokken spelen helpt kinderen om veel van de wiskundige concepten op het vlak van aantallen, afmetingen en geometrie te begrijpen. Kinderen tellen de blokken, meten ze af, leren hun grootte inschatten en ontdekken concepten zoals patronen en symmetrie. Het hoeft niet te verbazen dat een goed ruimtelijk inzicht een belangrijke voorspeller is voor een carrière in de wetenschap, technologie, ingenieurskunde of wiskunde.

Ruimtelijke taal

Zelfs voor de ontwikkeling van het taalgebruik, met name ruimtelijke taal, doet de blokkendoos wonderen. Als kinderen met blokken spelen, horen en gebruiken ze meer woorden die verband houden met ruimtelijk inzicht zoals ‘onder’, ‘boven’, ‘naast’, ‘achter’ enzovoort.

Onderzoek toonde aan dat spelen met blokken meer van die ruimtelijke taal genereert dan eender welke andere vorm van spel, met bijvoorbeeld poppen, een bal of een winkeltje.

Ander onderzoek wees dan weer uit dat hoe meer van dergelijke woorden een kind hoort, hoe vaker het ze zelf gebruikt en hoe beter het presteert in ruimtelijke taken. De onderzoekers richtten zich in die studie vooral op woorden om de ruimtelijke aspecten van objecten te beschrijven, zoals de dimensies (klein of groot, breed of smal), de vorm (vierkant, rechthoekig, rond) en andere eigenschappen (gebogen, puntig).

Voor alle leeftijden

Blokken zijn niet alleen aantrekkelijk voor de allerkleinsten. Zelfs tieners maken nog graag ingewikkelde bouwwerken met houten blokjes of bijvoorbeeld Lego. Dat is onder meer te danken aan het feit dat het "losse onderdelen" zijn: ze kunnen eindeloos gecombineerd en weer afgebroken worden.

De beste manier om er kinderen enthousiast voor te maken, is er samen mee te spelen. Want ook voor ouders kan een halfuurtje bouwen per dag heel plezierig zijn. Trek je dus met het verlanglijstje naar de winkel, denk er dan aan dat het allerbeste speelgoed voor je kind er waarschijnlijk niet op staat.

Kym Simoncini is assistent-hoogleraar Pedagogie aan de Universiteit van Canberra, Kevin Larkin is specialist Wiskunde-onderwijs aan de Griffith University in Australië.

Bron: The Conversation