Noordoosten van Nicaragua verliest al zijn bossen

Het noordoosten van Nicaragua, officieel de Autonome Regio van de Noordelijke Caraïbische Kust, (RACCN), verliest elk jaar 70.000 tot 75.000 hectare bos, zegt Denis Meléndez van de Nationale Koepel voor Risicobeheer, een milieuorganisatie.

Het gebied van meer dan 33.000 vierkante kilometer wordt grotendeels door de inheemse Miskitovolk bewoond en bevat het grootste bosreservaat van Centraal-Amerika, Bosawas.

Droge Corridor

Het verlies komt hoofdzakelijk door de impact van de klimaatverandering in de Droge Corridor, een uitgestrekte zone van 37 gemeenten in het centrum en noorden van het land, waar een half miljoen mensen woont.

De corridor, die bekend staat om zijn droogtecycli, loopt door heel Centraal-Amerika, van Guatemala, over Honduras, El Salvador en Nicaragua, tot Costa Rica.

In Nicaragua trekken boeren massaal weg uit deze droge zones richting Caraïbische kust.

Bossen verdwenen tegen 2050

"Het zijn boeren die niet beseffen dat de Caraïbische bodem vooral geschikt is voor bossen", zegt Meléndez. "Ze kappen de bomen, branden de graslanden af, zaaien en zetten er vee op. Ze vernietigen het ecosysteem."

In het huidige ritme zullen de bossen tegen 2050 verdwenen zijn. De Droge Corridor komt dan tot aan de Caraïbische kust.

In Sébaco, een van de gemeenten in de Droge Corridor, heeft het dit jaar al goed geregend, maar de voorbije jaren waren een hel voor de boeren. Van 2013 tot 2016 verloren ze oogst na oogst.

"Ik ken enkele families die aan de kust zijn gaan werken", zegt Agenor Sánchez, die groenten kweekt in Sébaco. "Wij gaan dat niet doen, wij gaan geen grond van anderen binnenvallen."

Ecologische ramp

Volgens mensenrechten- en milieuorganisaties is de migratie van de Droge Corridor naar de Caraïbische kust al sinds 2005 bezig. "Ik waarschuw al veertig jaar voor de ecologische ramp in de Droge Corridor en het Caraïbische gebied maar de overheid slaat er geen acht op", zegt ecologist en oud-milieuminister Jaime Incer Barquero.

De uitbreiding van de Droge Corridor bedreigt ook de watervoorziening van de 300.000 inheemse kustbewoners. Doordat de boeren de bomen kappen, houdt de bodem het water niet meer vast.

"Duizenden kolonisten vernielen het biosfeerreservaat van Bosawas, de laatste groene long van Centraal-Amerika", zegt hij.

Ongeschikt voor landbouw

Tijdens de vier jaar droogte in Nicaragua hebben de verwoestende milieueffecten van de Droge Corridor zich uitgebreid naar de Caraïbische kust, zegt Abdel García van het Humboldtcentrum, een van de meest gerenommeerde milieuorganisaties van het land.

De neerslag verandert er, de wind neemt toe en het zeewater dringt dieper door in de kustzone omdat de bossen er de laatste tien jaar gekapt zijn.

De Caraïbische bodem verdraagt geen landbouw, zegt García. In de Corridor heeft kan een productiecyclus tot twintig jaar duren, in het Caraïbische gebied is de grond na twee of drie jaar al niet meer vruchtbaar. Daardoor gaan de boeren nog meer bomen kappen. De lage begroeiing kappen ze met een machete, de rest branden ze af.

Gewelddadige botsingen

De migratie van de Corridor naar de kust leidt ook tot gewelddadige botsingen tussen inheemse bewoners en kolonisten, zegt María Luisa Acosta, directeur van het Centrum voor Juridische Ondersteuning van Inheemse Volken. Ze heeft het geweld al aangeklaagd bij de Inter-Amerikaanse Mensenrechtencommissie en het Inter-Amerikaanse Hof voor de Mensenrechten.

Volgens Acosta zijn er grote belangen mee gemoeid. Deze migratie van boeren wordt gesteund door overheidsagentschappen, stelt ze.

De regering zelf ontkent dat er een conflict is in het gebied. Wel neemt ze maatregelen om de voedselzekerheid in de Droge Corridor te versterken en zo de migratie naar de Caraïbische kust in te dammen.

Nicaragua telt 6,2 miljoen inwoners. Daarvan leeft 30 procent in armoede en 8 procent in extreme armoede, volgens de laatste gegevens van de Wereldbank.