"Spaanse justitie moet zich verantwoorden na lekken WikiLeaks"

Gaspar Llamazares, woordvoer van Izquierda Unida, een linkse coalitie die tot de oppositie behoort, vraagt dat procureur-generaal Cándido Conde-Pumpido voor het parlement verschijnt. Conde-Pumpido moet zich verantwoorden waarom hij een proces tegen de betrokken Amerikaanse militairen bemoeilijkte. "Dit kan men zo niet laten, dit is een kwestie van gerechtigheid en van verantwoordelijkheid ten aanzien van de burgers, geen enkel overheidsorgaan mag dit negeren en zeker het parlement niet," zegt hij.

José Couso werd in april 2003 doodgeschoten in Bagdad, een maand na de Amerikaanse invasie in Irak. Het hotel waar hij en andere journalisten zich bevonden, werd beschoten door een tank van het Amerikaanse leger. Couso was cameraman voor de Spaanse commerciële zender Telecinco.

Volgens  telexen die de voorbije dagen via de website WikiLeaks.zijn uitgelekt, heeft de huidige regering alle pogingen van de Amerikaanse ambassade in Madrid gesteund om een rechtszaak tegen de Amerikaanse militairen te vermijden.

Hulp achter de schermen

Een van de omstreden documenten is een bericht dat de Amerikaanse ambassadeur in Madrid Eduardo Aguirre in mei 2007 aan minister van Buitenlandse Zaken Condolezza Rice verstuurde. Daarin verzekert de ambassadeur dat de Spaanse regering "achter de schermen geholpen" heeft opdat het parket in beroep zou gaan tegen de beslissingen van de rechter om de dood van de cameraman verder te onderzoeken. Die "hulp achter de schermen" kwam onder meer van de toenmalige minister van Buitenlandse Zaken en diens staatsecretaris, respectievelijk Miguel Ángel Moratinos en Bernardino León.

Twee jaar voordien had rechter Santiago Pedraz een internationaal aanhoudingsbevel uitgevaardigd tegen de drie Amerikaanse soldaten die op het hotel hadden gevuurd. Het bevel werd nooit uitgevoerd, vooral door het njet van Washington en de passieve houding van Madrid.

In een andere telex, eveneens in mei 2007 verstuurt, verzekert de ambassadeur Washington dat zijn ambassade "achter de schermen hemel en aarde bewoog om de aanklachten te doen verdwijnen."

Juridische acties

De familie van Couso is verontwaardigd dat zowel het parket als de regering "zich ten dienste stellen van een buitenlandse mogendheid en de waarheid verbergen." Ze kondigde op een persconferentie aan dat ze binnenkort nieuwe juridische acties onderneemt.

De woordvoerders van de  regering van José Luis Rodríguez Zapatero en zijn partij, de socialistische PSOE, wilden niet reageren op de vragen van IPS. Ze verwezen naar de verklaringen die de huidige minister van Buitenlandse Zaken Trinidad Jiménez dinsdag al had afgelegd. Ze zei toen dat "de justitie in Spanje onafhankelijk is en haar opdracht zeer ernstig neemt" en dat het daardoor "ondenkbaar is dat ze onder druk wordt gezet om een gerechtelijke procedure te stoppen."

De grootste oppositiepartij, de rechtse Partido Popular (PP), houdt zich voorlopig afzijdig. Volgens woordvoerder Soraya Sáenz de Santamaría is de inhoud van de gelekte informatie niet bevestigd. PP-kopstuk José María Aznar was premier toen Spanje bij de oorlog in Irak betrok, ondanks het massale verzet van de Spaanse samenleving en de politieke oppositie.

In verschillende landen zijn vijf grote kranten, onder meer het Spaanse El País, zondag begonnen met onthullingen over 250.000 geheime of vertrouwelijke telexen tussen het Amerikaanse ministerie van Buitenlandse Zaken en haar ambassades. Die telexen lekken dezer dagen uit via WikiLeaks. De gelekte documenten staan al bekend als Cablegate.